NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Uroczysko Łopień

Powierzchnia : 41.2 ha
Kod obszaru : PLH12_39
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar proponowany przez Rząd RP
Opis :

Obszar położony jest w Beskidzie Wyspowym, na terenie gminy Dobra, na północnym stoku góry Łopień (951 m n.p.m.) w górnej części jednego z kilku osuwisk. Obszar składa się z dwóch oddalonych od siebie części. W głównej części obszaru zlokalizowana jest Jaskinia Zbójecka (Grota Zbójecka) oraz wymienione w SFD siedliska przyrodnicze, w drugiej części zlokalizowane są jaskinie Czarci Dół, Wietrzna Dziura, Jaskinia Złotopieńska wraz z występującym pasem skałek. Obszar Uroczyska Łopień położony jest w obrębie Beskidu Wyspowego i Gorców tj. w terenie zbudowanym z kilku płaszczowin, które tworzą tzw. Płaszczowinę Magurską. Cechą charakterystyczną jest występowanie tutaj piaskowców magurskich, które nie występują w innych jednostkach tektonicznych. Jaskinie obszaru Natura 2000(Grota Zbójnicka, Czarci Dół, Wietrzna Dziura, Złotopieńska) są jaskiniami pseudokrasowymi, typu szparowo-blokowiskowego, występujące w grubo- i bardzo grubo- ławicowanych piaskowcach magurskich. Stanowią efekt rozsuwania się bloków skalnych i poszerzenia szczelin. Największa z nich Zbójecka posiada głębokość 19m, a długość ponad 400m (rozpiętość ok. 40m/30m). Składa się z licznych pustek o charakterze korytarzy i stosunkowo dużych komór, które tworzą system labiryntowy. Największe pokłady guana nietoperzy stwierdzano w salach Janosika i Rumcajsa. Jaskinia ma dynamiczny mikroklimat, zimą nie jest wymrażana. Jaskinia Zbójecka i inne są bardzo ważnym zimowiskiem podkowca małego (Rhinolophus hipposideros) w Beskidach. Hibernuje tu prawie cała populacja podkowca małego z Beskidu Wyspowego. Ponadto obszar stanowi jedno z nielicznych miejsc hibernacji nocka orzęsionego w Karpatach oraz najliczniejsze miejsce hibernacji nocka Bechsteina i jedno z najważniejszych miejsc rojenia w Polsce tych gatunków. Nietoperze występują tu również w okresie letnim. Zgodnie z kryteriami wyboru schronień nietoperzy do ochrony w ramach polskiej sieci Natura 2000, obszar uzyskał 166 pkt, co daje podstawy do włączenia go do sieci Natura 2000. Ponadto na terenie obszaru występuje fragment torfowiska wysokiego tj. siedliska przyrodniczego szczególnie rzadko występującego w paśmie Beskidów. Na terenie Beskidu Wyspowego jest zaledwie kilka izolowanych stanowisk. W większości są to bardzo małe torfowiska, które utworzyły się w niszach osuwiskowych. Najciekawszym obiektem tego typu jest torfowisko na Łopieniu.

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Interpretacja turystyczna :

Dobra:
Gmina Dobra jest atrakcyjnym terenem turystycznym z uwagi na ciszę, czyste powietrze, możliwość wędkowania i kąpieli rzecznej, piękne widoki, duże kompleksy leśne, zbiory runa leśnego oraz piesze wędrówki. Walory naturalne Gminy nie są obecnie całkiem wykorzystywane, zarówno do celów gospodarczych (naturalna energia wodna i powietrzna), jak i turystycznych (budowa wyciągów narciarskich na północno-zachodnich stokach gór). Pozostają do wykończenia i zagospodarowania budynki wybudowane przez osoby prywatne z myślą o bazie turystycznej. Bazami noclegowymi są przede wszystkim kwatery prywatne oraz gospodarstwa agroturystyczne, a także schronisko młodzieżowe we wsi Gruszowiec, które świadczy swe usługi głównie w sezonie wakacyjnym.
Do najwyższych szczytów Gminy Dobra należą: Mogielica, Śnieżnica, Ćwlin i Łopień. Nieodłącznym elementem rzeźby terenu są liczne doliny potoków, parowy i niecki rozcinające stoki i zbocza górskie.
Wody powierzchniowe na terenie Gminy reprezentowane są przez potoki: Łososinę, Stradomkę i Chyszówkę oraz inne mniejsze potoki.
Do dnia dzisiejszego w Gminie Dobra kultywowane są stare zwyczaje i obrzędy. Nadal urządzane są tradycyjne wesela. Jak dawniej, tak i teraz, w czasie pomiędzy Bożym Narodzeniem a Nowym Rokiem, mieszkańców w ich domach odwiedzają liczne grupy kolędników. W Niedzielę Palmową święci się wysokie, sięgające piętnastu metrów palmy. W Poniedziałek Wielkanocny (zwany ogólnie w Polsce "lanym" - a tutaj "śmiguśnym") po wioskach chodzą "śmiguśnioki" - przebierańcy ubrani w słomiane czapki i bluzy, z maskami na twarzach, zaopatrzeni w sikawy, którymi oblewają wszystkich przechodniów. W Zielone Święta (a nie jak w innych regionach kraju w Noc Świętojańską) pali się tutaj tradycyjne sobótki. Wieczorem wzgórza są rozświetlone wielkimi ogniskami. W ramach dożynek przeprowadzane są konkursy wieńcy dożynkowych i potraw regionalnych, a w czasie kościelnych odpustów organizowane są barwne procesje w strojach ludowych.

formy ochrony przyrody
Grota Zbójnicka na Łopieniu [ pomnik przyrody ],
Zagrozenia :

W bliższej perspektywie nie stwierdzono żadnych poważniejszych zagrożeń dla nietoperzy przebywających w jaskini. Istnieje jednak ryzyko związane z zagrożeniem dla nietoperzy zimujących w jaskiniach obszaru jakim jest częsta ich penetracja nawet w małych zespołach, która może przyczyniać się do pogorszenia warunków termicznych i wybudzania nietoperzy.
Negatywnie na liczebność hibernujących nietoperzy może także wpływać działalność eksploracyjna, mogąca przynieść zmiany mikroklimatu jaskiń, zwłaszcza, iż jaskinie tego obszaru są obiektami o małych kubaturach próżni skalnych i o mikroklimacie statycznym ciepłym. Zagrożeniem jest również celowe wybudzanie nietoperzy w okresie hibernacji (XI - V), rozpalanie ognisk w pobliżu otworów jaskiń, nielegalne biwakowanie wewnątrz obiektów itd.
Ponadto ewentualne wycinanie drzew, krzewów tworzących liniowe elementy krajobrazu na terenach przyległych do masywu Łopienia (poza obszarem) również może negatywnie oddziaływać na nietoperze (dotyczy to zadrzewień zlokalizowanych wzdłuż
cieków wodnych Suchy Potok, Rybkowski Potok, Chochołowski Potok, Czarna Rzeka, i innych cieków wodnych bez nazwy oraz wzdłuż dróg zlokalizowanych w sąsiedztwie i dochodzących do masywu Łopienia oraz wzdłuż strumieni, parowów itp.). Tereny te stanowią bardzo istotne ciągi migracji przy przelotach nietoperzy zwłaszcza podkowca małego np. do miejsc rojenia czy hibernacji. Zagrożenie to dotyczy przede wszystkim obszarów sąsiadujących z kompleksem leśnym porastającym Łopień.

Siedliska
torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe)*,
jaskinie nieudostępnione do zwiedzania,
żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion),
bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)*,
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
dzięcioł czarny     [ptak ]
dzięcioł zielonosiwy      [ptak ]
kumak górski     [płaz ]
nocek Bechsteina     [ssak]
nocek duży     [ssak]
nocek łydkowłosy     [ssak]
nocek orzęsiony     [ssak]
podkowiec mały     [ssak]
traszka karpacka     [płaz ]
Obszar biogeograficzny : alpejski
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

- Regionalny Portal Internetowy \"Wrota Małopolski\", e-mail: wrota@malopolska.mw.gov.pl
tel. +48 12 63 03 521fax +48 12 63 03 503
- Małopolska Organizacja Turystyczna Biuro: Kraków 31-028, ul. św. Krzyża 14 tel./fax: (0
prefix 12) 421-16-04 Tel. (012) 421-15-36 Siedziba: Kraków 31-033, ul. Westerplatte 15 e-mail: biuro@mot.krakow.pl, www.mot.krakow.pl
- Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Oddział Krakowski Kraków, ul. Westerplatte 5, tel. 012 4222676 tel. 012 422 85 28 bort@krakow.pttk.pl tel. 0124222676,
pttk_krakow@poczta.onet.pl fax. 0124223723 http://krakow.pttk.pl
- Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie ul. Smoleńsk 29-31 31-112 Kraków
tel. (012) 61 98 120, (012) 61 98 121, fax: (012) 61 98 122, http://krakow.rdos.gov.pl/, e-mail: sekretariat@rdos.krakow.pl



GMINY
Dobra,