NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Grabinka

Powierzchnia : 45.8 ha
Kod obszaru : PLH14_24
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar proponowany przez Rząd RP
Opis :

Obszar w całości położony na terenie Lasów Państwowych i podlega nadleśnictwu Radziwiłłów. Obejmuje niewielki ciek (Grabinka), wraz z wąską doliną i fragmentami terenów przylegających. Grabinka prowadzi wodę głównie wczesną wiosną od marca do maja. W latach gorących, suchych, z małą ilością opadów, Grabinka jest prawie całkowicie wyschnięta, a niewielkie ilości wody stagnują w obniżeniach w pobliżu tam bobrów. Zręby dzisiejszej rzeźby terenu całego regionu ukształtowane zostały w trakcie zlodowacenia środkowopolskiego (stadiał Warty). Dolina Grabinki wycięta jest w utworach zbudowanych z piasków i żwirów holoceńskich. Dno doliny i w mniejszym stopniu jej stoki, wypełniają żyzne gleby brunatne i gleby rdzawe, a miejscami torfowe. Gospodarka leśna w rejonie doliny Grabinki jest ekstensywna. W samej dolinie nie prowadzono prac leśnych mogących pogorszyć stan gatunków lub siedlisk leśnych. Lasy w dolinie należą do grupy lasów ochronnych. Na analizowanym terenie dominują siedliska grądowe (w typologii leśnej - Lw, Lśw, LMśw), a drzewostany są budowane przez sosnę, dąb, grab, olszę, oraz (w mniejszej ilości) lipę, wiąz, brzozę. Ostoja Dolina Grabinki ma na celu ochronę dwóch siedlisk Natura 2000 w stosunkowo dobrym stanie zachowania. W szczególności grądy reprezentują różne typy ekologiczne (od wysokich, przez typowe do niskich). Występują również 4 gatunki ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej. Ponadto analizowany obszar charakteryzuje się: bardzo bogatym światem bezkręgowców wodnych (w tym dużą liczbą gatunków wymienionych na czerwonych listach), występowaniem 14 gatunków roślin chronionych, rzadkich i zagrożonych, obecnością przynajmniej 28 chronionych gatunków zwierząt kręgowych. Obszar charakteryzuje się naturalnością doliny i koryta cieku oraz wysokim stopniem naturalności szaty roślinnej. W szerszym kontekście trzeba podkreślić, że dolina Grabinki łączy się z doliną Rawki (zatwierdzoną ostoją Natura 2000) i tworzy z nią całość przyrodniczo-przestrzenną.

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Interpretacja turystyczna :

Żyrardów:
Żyrardów to, bez wątpienia jedno z ciekawszych miast Zachodniego Mazowsza, położone niemal w połowie drogi między Łodzią a Warszawą, na szlaku dawnej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Powstanie i rozwój Żyrardowa wiąże się z lokalizacją na tym terenie na początku XIX wieku fabryki lniarskiej. Nazwa miasta pochodzi od nazwiska utalentowanego francuskiego inżyniera Filipa de Girarda, pierwszego technicznego dyrektora zakładu, a zarazem wynalazcy maszyny do mechanicznego przędzenia lnu, którą po raz pierwszy zastosowano właśnie w żyrardowskiej fabryce, i która zrewolucjonizowała proces produkcji. Okres największego rozwoju i rozbudowy Żyrardowa przypada na drugą połowę XIX w., kiedy to żyrardowska fabryka trafiła w ręce dwóch niemiecki przemysłowców - Karola Hiellego i Karola Augusta Dittricha. To za ich sprawą fabryka w krótkim czasie stała się jednym z największych i najnowocześniejszych zakładów lniarskich ówczesnej Europy. Dzięki nowym właścicielom wokół fabryki, na pow. 36 ha, powstała też bardzo skrupulatnie zaprojektowana osada fabryczna, stanowiąca dziś, unikatowe w swym charakterze, centrum współczesnego Żyrardowa. Do czasów nam współczesnych zachowało się blisko 95% pierwotnej zabudowy, która w większości przypadków wciąż pełni nadane jej przez budowniczych funkcje. Poszczególne zabytkowe obiekty stanowią o całości zachowanego w bardzo dobrym stanie unikalnego na skalę europejską modelowego układu urbanistycznego. W gminnej ewidencji zabytków widnieje na ten moment ponad 300 obiektów. Ochroną konserwatorską objęty jest obszar o powierzchni około 70 ha. Świadczy to najdobitniej o niezwykłych walorach i skali wielkości przestrzennej żyrardowskiej starówki. Żyrardów ze swoją unikatową architekturą industrialną przeżywa dziś prawdziwy renesans. Moda na adaptację obiektów pofabrycznych na cele usługowo-mieszkaniowe sprawiła, że przesiąknięte historią mury dawnej fabryki otrzymują zupełnie nowe funkcje, odzyskując przy tym, dzięki starannie prowadzonej rewitalizacji, pierwotny, imponujący wygląd. Miasto na wiele sposobów stara się wyeksponować swój potencjał. Temu służyć ma m.in. wyznaczenie miejskiego szlaku turystycznego, pod nazwą ?Spacer po XIX-wiecznej osadzie fabrycznej?. Prezentuje on najcenniejsze i najciekawsze z punktu widzenia historii miasta obiekty żyrardowskiej starówki. Miasto z czerwonej cegły, w którym swoje miejsce znalazła każda dziedzina ludzkiego życia, do dzisiaj zachwyca swoim rozmachem. Szukającym atrakcji turystom Żyrardów oferuje jedyne w swoim rodzaju spojrzenie w przeszłość i przyszłość jednocześnie. Spacer po XIX wiecznej osadzie fabrycznej, zabytki, Park im. Karola Augusta Dittricha, Pomniki przyrody.

formy ochrony przyrody
Bolimowski Park Krajobrazowy [ park krajobrazowy ],
Zagrozenia :

Proponowana ostoja obejmuje dolny odcinek doliny położony w całości w zalesionym terenie podlegającym Lasom Państwowym. Na tym obszarze zagrożenia są niewielkie (ich wystąpienie mało prawdopodobne) i sprowadzają się do niewłaściwej gospodarki leśnej (na obszarze ostoi i w jej sąsiedztwie). W tej chwili zagrożeniem nieistotnym, ale w przyszłości potencjalnie groźnym może być wnikanie do doliny Grabinki antropofitów i neofitów spowodowane rozbudową sieci dróg leśnych i obniżaniem się poziomu wód gruntowych, co grozi obniżeniem walorów przyrodniczych doliny. Znacznie poważniejszym zagrożeniem dla przyrody ostoi mogą być działania podejmowane w górnym biegu cieku, na obszarach prywatnych. Wiążą się one z narastająca presją urbanistyczną w źródliskowym i górnym biegu Grabinki, silnym obniżeniem poziomu wód gruntowych w całym regionie oraz zanieczyszczeniem wody i narastającą penetracją kompleksu leśnego. W rezultacie może dojść do zmiany warunków siedliskowych i obniżenia walorów przyrodniczych niezależnie od przyjętego statusu ochronnego.

Siedliska
grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum),
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
dzięcioł czarny     [ptak ]
dzięcioł średni     [ptak ]
lerka     [ptak ]
muchołówka mała      [ptak ]
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

- Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa

- PTTK Oddział Mazowsze, 00-589 Warszawa, ul. Litewska 11/13, tel.: (22) 629 39 47, 629 44 31, 629 08 41, fax: (22) 627 13 38, e-mail: mazowsze@pttk.com.pl

- Lokalna Organizacja Turystyczna Trzech Rzek, 05-100 Nowy Dwór Mazowiecki, ul. Paderewskiego 3/B

- Lokalna Organizacja Turystyczna Północnego Mazowsza, ul. Omulewska 24/6, 04-128 Warszawa, Tel: (022) 810-86-89, Fax: (022) 810-89-08, http://www.mazowszeturystyka.org.pl/

- Mazowiecka Regionalna Organizacja Turystyki, ul. Ciołka 10a lok. 201, 221 (II piętro), 01-402 Warszawa, tel. 022 877 20 10, tel./fax 022 877 22 70, e-mail: biuro@mazowsze.mrot.pl



GMINY
Puszcza Mariańska,
Bolimów,
Skierniewice,