INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
|
|
Dolina BudkowiczankiPowierzchnia : 102.4 ha Kod obszaru : PLH16_02 Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa) Status obszaru :
nowy obszar konsultowany przez MŚ Opis : Dolina Budkowiczanki to niewielki, w większości zalesiony fragment doliny rzeki między miejscowością Szumirad i przysiółkiem Ryczek. Dolina na tym odcinku jest wcięta w osady polodowcowe i eoliczne, płytko podścielone iłami górnotriasowymi.
W dnie dolinki występują tereny torfowiskowe oraz płaskie terasy z madami. W zachodniej części ostoi zlokalizowany jest niewielki, płytki zbiornik zaporowy, na wschodzie podobny zbiornik uległ już zarośnięciu. Tereny przyległe wznoszące się 1-5 m ponad dno doliny zbudowane są z piasków i żwirów wodnolodowcowych lokalnie podwyższonych piaskami eolicznymi.
Jest to teren o bardzo wysokim stopniu naturalności, z wyjątkowymi w skali regionu zbiorowiskami roślinnymi. Najcenniejszym typem siedlisk są tu różne torfowiska, wśród których występują także na niewielkich płatach zespoły torfowisk wysokich co jest ewenementem w skali Śląska.
Torfowiska i zespoły wód płynących i stojących są otoczone głównie antropogenicznymi i młodymi drzewostanami sosnowymi, ale są tu także kilkunastohektarowe fragmenty dobrze wykształconego boru bagiennego.
Jest to bezcenny obszar dla zachowania zróżnicowania siedliskowego i fitosocjologicznego Śląska Opolskiego. Szczególnie istotny dla ochrony siedlisk wilgotnych, zwłaszcza leśnych. Teren ten jest także ostoją wielu ginących w skali Śląska i Polski roślin naczyniowych oraz mszaków.
Dane zaktualizowano w 2009 r. Interpretacja turystyczna :
Preferowany dojazd to dotarcie pociągiem do Kluczborka, a stamtąd autobusem PKS bądź transportem własnym do miejscowości Szumirad.
W Szumiradzie znajduje się Rezerwat Przyrody "Smolnik", park popałacowy z ośrodkiem kolonijnym, Restauracja Myśliwska (serwująca śląską kuchnię). Okolice o dużej lesistości, głównie drzewostany sosnowe, także z domieszkami olszy czarnej, dębu i brzozy.
W okolicach Szumiradu w XIX wieku istniały piece do wytopu żelaza z rudy darniowej oraz cegielnia. W odległym o trzy kilometry od centrum wsi Kamieńcu obecnie istnieje rezerwat przyrody "Kamieniec" chroniący torfowiska, staw i rozlewiska Budkowiczanki z przylegającymi drzewostanami.
Niedaleko wsi Szumirad Lasowice Małe. Znajdują się tam następujące godne odwiedzenia zabytki:
Drewniany kościół Wniebowzięcia NMP i św. Jakuba Starszego zbudowany XVII/XVIII w. przez luteran, pomimo uprzedniego odebrania im przez Habsburgów praw do tej świątyni. Pierwotnie pw. św. Jakuba Starszego, po przejęciu przez katolików Wniebowzięcia NMP. Obiekt sakralny drewniany, orientowany, w otoczeniu cmentarza. Konstrukcja zrębowa, wyłożona od zewnątrz gontem. Wieża konstrukcji słupowej o obwodzie zmniejszającym się ku zwieńczeniu, oszalowana deskami. Dwa dzwony o nieznanym pochodzeniu. Wyposażenie wnętrza barokowe (m.in. ołtarz z rzeźbami i kręconymi kolumnami, organy piszczałkowe, kazalnica, chrzcielnica, obrazy). W latach 90. XX w. kościół okradziony z zabytkowego wyposażenia.
Ze względu na ten zabytek przez wieś wytyczono turystyczny Szlak Drewnianego Budownictwa Sakralnego, biegnący od Opola do Olesna i umożliwiający dotarcie do dwunastu drewnianych kościołów Śląska Opolskiego.
Dwór zbudowany w 1617 przez von Dambrowków, przebudowany pod koniec XIX w. przez zu Hohenlohe- Oehringen. Obiekt jednopiętrowy, murowany, z wieloma elementami architektonicznymi (sklepienia kolebkowe, dekoracje stiukowe, płyciny). Wewnętrzne wejście portalowe, bogato zdobione (kolumienki, zwieńczenie ze sterczynami). Nad nim kartusz z XVII wieku. Dwór otoczony parkiem ze stawem. Obiekt obecnie w ruinie (ostatnią naprawę przeprowadzono w latach 90. XX w., dokonując wymiany dachówki pokrywającej czterospadowy dach i kalenice, odkąd porzucony), elementy architektoniczne zniszczone bądź rozkradzione, otoczenie zaniedbane. Spichlerz zbudowany w poł. XIX w. przez zu Hohenlohe-Öhringen. Pierwotnie z przylegającą mleczarnią (wyburzona). Obiekt po remoncie (2006).
Ostatnie 3 domy drewniane - zburzone w II poł. XX w.
Baza noclegowa we wsi Szumirad:
Karczma Myśliwska: www.mysliwska.prochota.com
Ośrodek Wypoczynkowy Leśny Szumirad: tel.: 077 413-94-05 formy ochrony przyrody
Smolnik [ rezerwat przyrody ], Kamieniec [ rezerwat przyrody ],
Zagrozenia : Wśród zagrożeń obszaru, do najważniejszych należy zaliczyć potencjalne zmiany stosunków wodnych. Gospodarka leśna nie jest tu istotnym czynnikiem zagrażającym, gdyż cały obszar objęty jest ochroną rezerwatową. Siedliska starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion, nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis, torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe)*, torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) , bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)*, łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
Obszar biogeograficzny : kontynentalny Instytucje, w których można uzyskać informacje o
obszarze:: Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Opolu
ul. 1-go Maja 6, 45-068 Opole
tel. (77) 447 23 20, fax (77) 44-72-335
e-mail: RDOS.opole@rdos.gov.pl, http://opole.rdos.gov.pl/
Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego
Departament Ochrony Środowiska
http://www.umwo.opole.pl/
GMINY
Lasowice Wielkie,
|