NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Dolina Budkowiczanki

Powierzchnia : 102.4 ha
Kod obszaru : PLH16_02
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
nowy obszar konsultowany przez MŚ
Opis :

Dolina Budkowiczanki to niewielki, w większości zalesiony fragment doliny rzeki między miejscowością Szumirad i przysiółkiem Ryczek. Dolina na tym odcinku jest wcięta w osady polodowcowe i eoliczne, płytko podścielone iłami górnotriasowymi.
W dnie dolinki występują tereny torfowiskowe oraz płaskie terasy z madami. W zachodniej części ostoi zlokalizowany jest niewielki, płytki zbiornik zaporowy, na wschodzie podobny zbiornik uległ już zarośnięciu. Tereny przyległe wznoszące się 1-5 m ponad dno doliny zbudowane są z piasków i żwirów wodnolodowcowych lokalnie podwyższonych piaskami eolicznymi.
Jest to teren o bardzo wysokim stopniu naturalności, z wyjątkowymi w skali regionu zbiorowiskami roślinnymi. Najcenniejszym typem siedlisk są tu różne torfowiska, wśród których występują także na niewielkich płatach zespoły torfowisk wysokich co jest ewenementem w skali Śląska.
Torfowiska i zespoły wód płynących i stojących są otoczone głównie antropogenicznymi i młodymi drzewostanami sosnowymi, ale są tu także kilkunastohektarowe fragmenty dobrze wykształconego boru bagiennego.
Jest to bezcenny obszar dla zachowania zróżnicowania siedliskowego i fitosocjologicznego Śląska Opolskiego. Szczególnie istotny dla ochrony siedlisk wilgotnych, zwłaszcza leśnych. Teren ten jest także ostoją wielu ginących w skali Śląska i Polski roślin naczyniowych oraz mszaków.

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Interpretacja turystyczna :

Preferowany dojazd to dotarcie pociągiem do Kluczborka, a stamtąd autobusem PKS bądź transportem własnym do miejscowości Szumirad.
W Szumiradzie znajduje się Rezerwat Przyrody "Smolnik", park popałacowy z ośrodkiem kolonijnym, Restauracja Myśliwska (serwująca śląską kuchnię). Okolice o dużej lesistości, głównie drzewostany sosnowe, także z domieszkami olszy czarnej, dębu i brzozy.
W okolicach Szumiradu w XIX wieku istniały piece do wytopu żelaza z rudy darniowej oraz cegielnia. W odległym o trzy kilometry od centrum wsi Kamieńcu obecnie istnieje rezerwat przyrody "Kamieniec" chroniący torfowiska, staw i rozlewiska Budkowiczanki z przylegającymi drzewostanami.
Niedaleko wsi Szumirad Lasowice Małe. Znajdują się tam następujące godne odwiedzenia zabytki:
Drewniany kościół Wniebowzięcia NMP i św. Jakuba Starszego zbudowany XVII/XVIII w. przez luteran, pomimo uprzedniego odebrania im przez Habsburgów praw do tej świątyni. Pierwotnie pw. św. Jakuba Starszego, po przejęciu przez katolików Wniebowzięcia NMP. Obiekt sakralny drewniany, orientowany, w otoczeniu cmentarza. Konstrukcja zrębowa, wyłożona od zewnątrz gontem. Wieża konstrukcji słupowej o obwodzie zmniejszającym się ku zwieńczeniu, oszalowana deskami. Dwa dzwony o nieznanym pochodzeniu. Wyposażenie wnętrza barokowe (m.in. ołtarz z rzeźbami i kręconymi kolumnami, organy piszczałkowe, kazalnica, chrzcielnica, obrazy). W latach 90. XX w. kościół okradziony z zabytkowego wyposażenia.
Ze względu na ten zabytek przez wieś wytyczono turystyczny Szlak Drewnianego Budownictwa Sakralnego, biegnący od Opola do Olesna i umożliwiający dotarcie do dwunastu drewnianych kościołów Śląska Opolskiego.
Dwór zbudowany w 1617 przez von Dambrowków, przebudowany pod koniec XIX w. przez zu Hohenlohe- Oehringen. Obiekt jednopiętrowy, murowany, z wieloma elementami architektonicznymi (sklepienia kolebkowe, dekoracje stiukowe, płyciny). Wewnętrzne wejście portalowe, bogato zdobione (kolumienki, zwieńczenie ze sterczynami). Nad nim kartusz z XVII wieku. Dwór otoczony parkiem ze stawem. Obiekt obecnie w ruinie (ostatnią naprawę przeprowadzono w latach 90. XX w., dokonując wymiany dachówki pokrywającej czterospadowy dach i kalenice, odkąd porzucony), elementy architektoniczne zniszczone bądź rozkradzione, otoczenie zaniedbane. Spichlerz zbudowany w poł. XIX w. przez zu Hohenlohe-Öhringen. Pierwotnie z przylegającą mleczarnią (wyburzona). Obiekt po remoncie (2006).
Ostatnie 3 domy drewniane - zburzone w II poł. XX w.
Baza noclegowa we wsi Szumirad:
Karczma Myśliwska: www.mysliwska.prochota.com
Ośrodek Wypoczynkowy Leśny Szumirad: tel.: 077 413-94-05

formy ochrony przyrody
Smolnik [ rezerwat przyrody ],
Kamieniec [ rezerwat przyrody ],
Zagrozenia :

Wśród zagrożeń obszaru, do najważniejszych należy zaliczyć potencjalne zmiany stosunków wodnych. Gospodarka leśna nie jest tu istotnym czynnikiem zagrażającym, gdyż cały obszar objęty jest ochroną rezerwatową.

Siedliska
starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion,
nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis,
torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe)*,
torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) ,
bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)*,
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Opolu
ul. 1-go Maja 6, 45-068 Opole
tel. (77) 447 23 20, fax (77) 44-72-335
e-mail: RDOS.opole@rdos.gov.pl, http://opole.rdos.gov.pl/

Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego
Departament Ochrony Środowiska
http://www.umwo.opole.pl/



GMINY
Lasowice Wielkie,