NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Góry Stołowe (ob. siedliskowy)

Powierzchnia : 10983.6 ha
Kod obszaru : PLH020004
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej
Opis :

Pasmo Gór Stołowych, jedyne w Polsce góry o budowie płytowej, ma ok. 42 km długości i od 7 do 12 km szerokości. Zbudowane są z najmłodszych w niecce środkowosudeckiej, górnokredowych piaskowców ciosowych i margli. Skały zalegają nieckowato, ale bardzo płasko, tworząc dwupiętrową strukturę (górna płyta jest silnie spękana i zwietrzała) o wierzchowinach przypominających z daleka stół. Najpiękniejsze piaskowcowe skałki zgrupowane są na północno-wschodniej krawędzi (Skalne Grzyby, Skłon Radkowa, Pasterska Góra) i na południowo-wschodniej krawędzi masywu (Skłon Batorowa, Skały Puchacza i in.), a także na najwyższych bastionach gór (Szczelińcu Wielkim i Małym, Skalniaku, Błędnych Skałkach). Szata roślinna tych gór należy do piętra regla dolnego lecz została silnie przekształcona przez człowieka i obecnie jest to głównie las świerkowy wprowadzony w miejsce wyciętych lasów bukowo-jodłowych. Dobrze zachowały się dolnoreglowe zbiorowiska lasów bukowych w rejonie Rogowej Kopy, Darnkowskiego Potoku i Pośnej. Lokalnie można spotkać naturalne świerczyny i reliktowe stanowiska boru sosnowego. Występują tu łąkowe zbiorowiska o dużym stopniu naturalności. Na środkowym spłaszczeniu występują torfowiska wysokie Podzielone jest granicą polsko-czeską na trzy części. W otulinie Parku znajdują się popularne uzdrowiska: Polanica Zdrój, Duszniki Zdrój i Kudowa Zdrój. Rozległe powierzchnie szczytowe zwane wierzchowinami lub stoliwami urozmaicone są licznymi głębokimi szczelinami o pionowych ścianach, bramy skalne, mosty, tunele i labirynty, a także formy przypominające postaci ludzi, zwierząt, grzyby i maczugi. Obszar ważny dla zachowania bioróżnorodności, gdyż specyficzne podłoże sprzyja występowaniu cennej mozaiki siedlisk leśnych, naskalnych i murawowych i występowanie gatunków cennych i prawnie chronionych w Polsce. Występuje tu aż 16 cennych w skali europejskiej siedlisk, m.in. torfowiska alkaliczne, torfowiska wysokie, murawy kserotermiczne ze stanowiskami storczyków, górskie łąki konietlicowe i wapienne ściany skalne. Wśród licznych gatunków zwierząt chronionych spotkać można tu ważne z europejskiego punktu widzenia - wydrę i 3 gatunki nietoperzy, traszkę grzebieniastą, 2 gatunki ryb - minoga strumieniowego i głowacza białopłetwego oraz ślimaka: poczwarówkę zwężoną. Królestwo roślin chronionych na mocy dyrektywy siedliskowej reprezentuje goryczuszka czeska.
Obszar jest bardzo ważny dla zachowania bioróżnorodności. Lasy zajmują 77 % obszaru, w tym: lasy iglaste 39,00 % (w tym naturalne świerczyny i reliktowe stanowiska boru sosnowego), lasy liściaste 4,00 % (dobrze zachowane, dolnoreglowe zbiorowiska lasów bukowych w rejonie Rogowej Kopy, Darnkowskiego Potoku i Pośnej), lasy mieszane 25,00 %. Grunty rolne leżą na 20,00 % powierzchni terenu, w tym łąki i pastwiska o dużym stopniu naturalności zajmują 5,00 %.
Na spłaszczeniach rozwinęły się liczne torfowiska wysokie. Na uwagę zasługuje także bogata flora mszaków. Szczególnie cenną jest roślina - goryczuszka czeska, na jednym z dwóch znanych stanowisk w kraju.

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Interpretacja turystyczna :

Obszar jest łatwo dostępny samochodem. Można tam dojechać drogą Kłodzko – Kudowa Zdrój lub Polanica – Radków albo koleją Kłodzko – Kudowa Zdrój.
Turystyka ekologiczna: O atrakcyjności ostoi stanowią jej walory przyrodnicze. Obszar leży na terenie Parku Narodowego Gór Stołowych utworzonego m.in. dla ochrony unikatowej rzeźby, w szczególności form skalnych Szczelińca Wielkiego i Błędnych Skał. Prawie każda skała posiada własną nazwę, np. Wielbłąd, Słoń, Kwoka, Wiewiórka, Głowa Księżniczki Emilki czy Małpolud (zwany też mamutem). Zaskakujące formy skalne można podziwiać na trasie turystycznej "Szlak Skalnych Grzybów", np.: Stołowy Głaz, Skalne Siodło, Kurza Stopka, Skalna Brama, Kasa, Tunel, Końska Noga i inne.
Turystyka kwalifikowana: górska, piesza, rowerowa, konna, wspinaczkowa.
Turystyka krajoznawcza: Ostoja leży przy granicy polsko-czeskiej, która dzieli omawiane pasmo górskie na trzy części. Panoramę polskich i czeskich pasm Sudetów można podziwiać m.in. z tarasów schronisku PTTK na Szczelińcu. W pobliskich Dusznikach warto zwiedzić papiernię z XVII wieku, a w Ratnie kościół ewangelicki z 1570 roku.
Turystyka uzdrowiskowa: W otulinie Parku znajdują się popularne uzdrowiska: Polanica Zdrój, Duszniki Zdrój i Kudowa Zdrój.
Turyści korzystają z bazy hotelowej w Karłowie i uzdrowiskach, ośrodkach wczasowych oraz z usług gospodarstw agroturystycznych.

formy ochrony przyrody
Park Narodowy Gór Stołowych [ park narodowy ],
Zagrozenia :

Do najpoważniejszych zagrożeń należą:

  • nadmierny ruch turystyczny,
  • zbyt intensywny ruch na szosie z Kudowy do Radkowa,
  • wstrząsy związane z pracą kamieniołomu koło Radkowa.
Siedliska
murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea i ciepłolubne murawy z Asplenion septentrionalis-Festucion pallentis) * - priorytetowe są tylko murawy z istotnymi stanowiskami storczyków,
górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion - płaty bogate florystycznie) * ,
ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium),
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono-Trisetion),
torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe)*,
torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) ,
górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk ,
wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis,
ściany skalne i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacion vandelii,
kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion),
żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion),
jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach (Tilio plathyphyllis-Acerion pseudoplatani)* ,
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
górskie bory świerkowe (Piceion abietis część - zbiorowiska górskie),
bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)*,
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
głowacz białopłetwy     [ryba ]
minóg strumieniowy     [ryba ]
modraszek nausitous     [bezkręgowiec ]
modraszek telejus     [bezkręgowiec ]
mopek     [ssak]
nocek duży     [ssak]
traszka grzebieniasta     [płaz ]
wydra     [ssak]
Ważne dla Europy gatunki roślin (z Zał. II Dyr. siedliskawej), w tym gatunki priorytetowe:
goryczuszka czeska*,
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu,http://wroclaw.rdos.gov.pl
Dolnośląska Organizacja Turystyczna,ul. Igielna 13, 50-117 Wrocław, www.dot.org.pl Lokalna Organizacja Turystyczna Kudowa Zdrój, ul. Zdrojowa 24 57-350 Kudowa Zdrój,
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych we Wrocławiu,
Instytut Ochrony Przyrody PAN,
Muzeum Przyr. Uniwersytetu Wrocławskiego,
Park Narodowy Gór Stołowych, ul. Słoneczna 31, 57 - 350 Kudowa Zdrój;
Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody \"pro Natura\", Wrocław;
Departament Ochrony Przyrody MŚ.



GMINY
Duszniki-Zdrój,
Kudowa-Zdrój,
Polanica-Zdrój,
Lewin Kłodzki,
Radków,
Szczytna,
,