NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Łąki w okolicach Karłowic nad Stobrawą

Powierzchnia : 1045.2 ha
Kod obszaru : PLH16_08
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar proponowany przez Rząd RP
Opis :

Obszar składa się w prawie 50% z siedlisk łąkowych i zaroślowych, kolejno ok. 40% stanowią siedliska rolnicze, na pozostałym terenie znajdują się lasy mieszane, siedliska leśne oraz lasy iglaste.
Łąki położone są na prawym i lewym brzegu rzeki Stobrawy oraz po obu stronach drogi Kuźnica Katowska - Karłowice - Popielów. Łąki stanowią duży kompleks, kilkusethektarowy okresowo koszonych (w części dopiero pod koniec lata, lub pozostawione bez koszenia) użytków zaliczanych do zbiorowisk łąk wilgotnych z rzędu Molinietalia caeruleae. W czasie przyborów wiosennych mogą być miejscami podtapiane przez Stobrawę.
W niektórych fragmentach występują skupiska drzew i krzewów, w których skład wchodzą głównie olchy czarne, topole, wierzby. Inne obszary są bardziej podmokłe i porośnięte trzciną. Wśród dominujących gatunków roślin wymienić można trzęślicę modrą, wiązówkę, śmiałka darniowego, ostrożenia warzywnego, krwawnika, arcydzięgiel. Licznie występuje krwiściąg lekarski oraz szczaw zwyczajny, a wzdłuż niewielkich rowów szczaw kędzierzawy.
Łąki zajmują znaczną powierzchnię kilkuset hektarów, przy czym nie są jednolitym kompleksem lecz różnej wielkości płatami dzielonymi wspomnianymi zadrzewieniami. W okresie letnim fragmenty nie koszone są trudno dostępne ze względu na zagęszczenie i wysokość roślin.
W okresie kwitnienia rosnące tutaj gatunki odwiedzane są przez liczne gatunki owadów: chronione trzmiele, rusałki (pawik, pokrzywnik, admirał, kratkowiec, dostojki, przeplatki i inne), modrszki (kilka gatunków), pazie królowej, połówce szachownica oraz przedstawicieli innych grup owadów. Przepływająca w pobliżu Stobrawa stanowi system wzbogacający cały obszar o gatunki związane ze środowiskiem wodnym, nie tylko z rzędu owadów. Pojawiają się tutaj również żaby zielone (śmieszka i jeziorkowa), żaba trawna oraz moczarowa. W kępach wierzb latem słychać rzekotki drzewne. Sam rzeka, mocno zarośnięta roślinami wodnymi, jest miejscem występowania podstawowych dla niżu gatunków ryb (poć, kiełb, kleń, szczupak, okoń) oraz siedliskiem innych gatunków, miedzy innymi chronionego rzęsorka rzeczka. Należy zakładać, chociaż rozpoznania w tym kierunku nie czyniono, iż na niektórych odcinkach tego obszaru pojawia się bóbr oraz wydra.
Jest to obszar dla ochrony gatunków motyli, których stwierdzono tu 3 gatunki (z zał. II Dyrektywy Siedliskowej).

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Interpretacja turystyczna :

Preferowany dojazd to dotarcie pociągiem do Opola lub miejscowości Brzeg, a stamtąd autobusem PKS bądź transportem własnym do miejscowości na terenie gminy Popielów. Jest możliwy dojazd PKP do wsi Karłowice i Popielów.
Obszary o wysokiej wartości kulturowo-krajobrazowej gminy.
Walory dziedzictwa przyrodniczego są często powiązane z dziedzictwem kulturowym i zasługują na wspólną ochronę. Krajobraz kulturowy jest jednym z najważniejszych składników dziedzictwa kulturowego, a jego ochrona jest najistotniejszym czynnikiem kształtowania tożsamości i osobowości mieszkańców gminy. Obszar gminy Popielów położony jest w strefie krajobrazu kulturowego, całkowicie ukształtowanego przez człowieka. W jego obrębie powszechnie występują ekosystemy rolnicze (agrocenozy) - intensywnie użytkowane oraz zabudowa gospodarska.
Obszar gminy Popielów, prawie w całości (bez fragmentu w zachodniej części) leży w obrębie zabytkowego krajobrazu kulturowego o predyspozycjach parku kulturowego wyróżnionego przez Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków:

  • "Krajobraz osiedleńczy Doliny Odry" wymagający ochrony i rewaloryzacji,
  • "Krajobraz Reliktów Puszczy Odrzańskiej" wymagający ochrony i rewaloryzacji.

W Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Popielów wyznaczono cenne układy i elementy zabytkowe i krajobrazowe, które proponuje się do objęcia ochroną prawną poprzez m.in. ustanowienie strefy ochrony krajobrazu kulturowego:

  • wieś Karłowice (proponowana strefa B ochrony konserwatorskiej obejmująca zabytkowy układ zabudowy folwarcznej i usługowo-produkcyjnej wraz z zamkiem oraz otaczającym go parkiem krajobrazowym i fosą),
  • wieś Siołkowice Stare, Lubienie, Siołkowice Nowe i Kaniów (strefa ochrony krajobrazu kulturowego),
  • wieś Popiełów (ochrona wartości kulturowych - układ ulicowo-placowy, osiedle robotników kolejowych), wieś Kurznie (ochrona wartości kulturowych - układ wsi kmiecej - owalnicy).
  • ochrona ciągu widokowego na drodze z nr 1348 relacji Wołczyn - Odłogi na odcinku Wapienniki -Karłowice z widokiem na miejscowość Karłowice.

Turystyka aktywna
Na terenie gminy wyznaczona jest ścieżka przyrodnicza "Dolina Odry" autorstwa Teresy i Henryka Hadaszów.
Na ternie gminy wyznaczone i bardzo dobrze opisane są ścieżki rowerowe, ponieważ gmina Popielów zrealizowała zadanie pn."Rowerem po Śląsku-oznakowanie i częściowa modernizacja tras rowerowych w gminie Popielów"

Baza noclegowo-gastronomiczna

  • Gabriela Słowik, Kaniów, tel. (077) 469 23 46
  • Dom Myśliwski Kurznie, tel (077) 469 71 51
  • Beata Stankiewicz, Lubienia, tel. 0602 265 546
  • Restauracja "Myśliwska", Lubienia Bar "Pod Lasem", Nowe Siołkowice
  • Maria Franiciszek Sobota, Popielów, tel (077) 427 57 60,e-mail: agrosobota@wp.pl
  • Dom Kultury, Popielów, tel (077) 469 21 93
  • Restauracja "Popielanka", Popielów
  • Irena Roman Gorek, Stare Kolnie, tel. (077) 469 25 98, E-Mail: r.gorek@wp.pl
  • Restauracja "Na Górce", Stare Siołkowice
  • Pizzeria "Laura", Stare Siołkowice
  • Klub "Iguana", Karłowice
  • Pizzeria, Karłowice

Wieś Karłowice
Turystyka krajoznawcza:
Zabytki:
Najstarszą budowlą w Karłowicach jest niewątpliwie zamek górujący nad okolicą cylindryczną wieżą o wysokości dochodzącej do 25 m. Zbudowany jako gotycki pod koniec pierwszej poł. XIV w. z inicjatywy rycerskiej rodziny Tschammerów. Z tego okresu zachowane znaczne partie murów obwodowych, fragmenty bramy oraz cylindryczna wieża. W roku 1965 zamek kupili książęta brzescy, którzy przebudowali go na renesansową, wiejską rezydencję. Z początkiem XVII w. rozbudowano bramę oraz wzniesiono drugi budynek mieszkalny od strony wsch., naprzeciw gotyckiego budynku zach. Park krajobrazowy założony wokół zamku w pierwszej poł. XIX w., pd. granicą sięgający kanału młynówki. W obrębie założenia taras ziemny, na którym wzniesiony zamek oraz dobrze zachowane zagłębienie fosy. Drzewostan głównie liściasty (lipy, buki, dęby, akacje), sporadycznie również iglasty (świerki). Wśród starych drzew liczne samosiewy.
Do zabytków architektury i budownictwa zalicza się obiekty kultury materialnej zarówno świeckiej jak i sakralnej. Na szczególną uwagę w Karłowicach zasługuje kościół pod wezwaniem św. Michała Archanioła. Wzmiankowany w 1500 r, od 1534 w posiadaniu ewangelików. Obecny zbudowany jako ewangelicki u schyłku XIX w. w stylu neogotyckim, w miejscu kościoła poprzedniego o konstrukcji szkieletowej, z którego zachowane jedynie ołtarz główny i dwa ołtarze boczne. Po 1945 przejęty przez katolików.
Warty obejrzenia jest też Dom Dzierżona, który znajduje się przy ul. Kościelnej. Jan Dzierżon z Karłowicami i tym domem był związany przez 49 lat. Zamieszkał tutaj zaraz po ukończeniu studiów teologicznych w 1835 r. Dzierżon był autorem wielu cennych prac z zakresu pszczelarstwa, konstruktorem ula o ruchomych plastrach, odkrywcą dzieworództwa u pszczół. Właśnie to odkrycie przyniosło mu sławę w całej Europie.

formy ochrony przyrody
Stobrawski Park Krajobrazowy (52 636 ha; 1999) [ park krajobrazowy ],
Zagrozenia :

Podstawowym zagrożeniem dla łąk w okolicach Karłowic byłaby zmiana stosunków wodnych, długoterminowe zaniechanie ich użytkowania oraz zmiany w korycie Stobrawy.

Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
czerwończyk nieparek     [bezkręgowiec ]
modraszek nausitous     [bezkręgowiec ]
modraszek telejus     [bezkręgowiec ]
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Opolu
ul. 1-go Maja 6, 45-068 Opole
tel. (77) 447 23 20, fax (77) 44-72-335
e-mail: RDOS.opole@rdos.gov.pl, http://opole.rdos.gov.pl/



GMINY
Popielów,