NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Dolna Soła

Powierzchnia : 645 ha
Kod obszaru : PLH12_46
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar proponowany przez Rząd RP
Opis :

Obszar obejmuje fragment naturalnej doliny podgórskiej rzeki Soły, z szerokim kamienistym korytem, z dołami powyrobiskowymi w rzece, rozlewiskami i stawami hodowlanymi. Jeden z kompleksów stawów jest zarośnięty szuwarami. Intensywność produkcji ryb na poszczególnych stawach jest różna. Między stawami znajduje się rozproszona zabudowa wiejska -1% powierzchni. Siedliska rolnicze zajmują 83% powierzchni. W dolinie występują pola uprawne, łąki - 4% terenu i lasy łęgowe – 12% obszaru.
Na terenie ostoi pospolicie występuje kumak nizinny (kilkadziesiąt stanowisk - jedno z najliczniejszych miejsc na terenie woj. małopolskiego – na powierzchni ok. 1 ara może znajdować się kilkadziesiąt kumaków nizinnych). Kumakom tym często towarzyszą licznie traszki: grzebieniasta i zwyczajna.
Obszar jest miejscem występowania 5 typów siedlisk wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej, w tym dominujących powierzchniowo, przekształconych łęgów wierzbowo-topolowych. Stwierdzono tu również 7 gatunków zwierząt wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej, w tym 1 gatunek ssaka, 2 gatunki płazów i 3 gatunki ryb. Obszar uzupełnia reprezentację bolenia, brzanki i głowacza białopłetwego w regionie kontynentalnym.

Dane zaktualizowano w 2009 roku.

Interpretacja turystyczna :

Obszar leży na granicy województw śląskiego i małopolskiego, obejmuje fragment doliny Soły na odcinku od mostu drogowego na trasie Kęty – Harszówki Dolne do dolnej granicy Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego leżącego w granicach miasta Oświęcim. W dolinie powyżej ostoi znajduje się zapora w Czańcu.
Obszar jest łatwo dostępny samochodem. Można tam dojechać drogą Oświęcim – Żywiec, a potem drogami lokalnymi do wybranych fragmentów ostoi.
Region ten dysponuje zróżnicowanymi atrakcjami turystycznymi: obszar leży w pobliżu wysokiej klasy zabytków kultury, tym terenu hitlerowskiego obozu zagłady w Oświęcimiu. Poza tym w miejscowości Kozy znajduje się stodoła z XVIII wieku, w Osieku kościół drewniany z XVI w., w Porębie kościół drewniany z XVII w.
Turyści korzystają z bazy hotelowej w miastach (Brzeszcze i Oświęcim) oraz gospodarstw agroturystycznych.

Zagrozenia :

Do głównych zagrożeń obszaru należą:

  • intensywna eksploatacja żwiru rzecznego powodująca zanikanie kamienistych tarlisk ryb.
  • ochrona przeciwpowodziowa,
  • zabudowa hydrotechniczna,
  • rolnicze i przemysłowe zagospodarowanie terasy zalewowej,
  • zabudowa terenów zalewowych połączona z ubezpieczaniem i nadsypywaniem brzegów prowadząca do stopniowego zmniejszania szerokości koryta rzecznego,
  • zanieczyszczenia obszarowe i punktowe (komunalne, small biznes),
  • zaśmiecanie koryta rzecznego obcym materiałem skalnym (gruzem) użytym do ubezpieczania brzegów,
  • zmiany w reżimie hydrologicznym rzeki związane z gospodarką wodną kaskady zbiorników Soły powyżej obszaru, powodujące przesuszenie siedlisk nadbrzeżnych,
  • wycinka lasów łęgowych,
  • inwazja obcych gatunków roślin.

Zagrożeniem dla kumaków nizinnych i traszek grzebieniastych jest zanik i zanieczyszczenie zbiorników wodnych stanowiących ich miejsce rozrodu. Regulacja koryt rzecznych, utwardzanie (betonowanie) brzegów rzek i rowów eliminuje miejsca rozrodu kumaków i traszek. Są to gatunki płazów najbardziej związane ze środowiskiem wodnym - w zbiornikach wodnych przebywają od wiosny do jesieni, a czasem nawet zimę spędzają na dnie zbiorników.

Siedliska
starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion,
pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków,
zarośla wierzby siwej na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków (Salici-Myricarietum część - z przewagą wierzby),
zalewane muliste brzegi rzek,
ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium),
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
boleń     [ryba ]
głowacz białopłetwy     [ryba ]
kumak nizinny     [płaz ]
traszka grzebieniasta     [płaz ]
wydra     [ssak]
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie
tel. (12) 619 81 20, (12) 619 81 21, fax (12) 619 81 22
e-mail: sekretariat@rdos.krakow.pl, http://krakow.rdos.gov.pl/

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach
ul. Powstańców 41a, 40-024 Katowice
tel. (32) 207 78 01, 207 78 80, fax (32) 207 78 84
e-mail: rdos-sekretariat@katowice.uw.gov.pl, http://katowice.rdos.gov.pl/

Towarzystwo na Rzecz Ziemi
http://tnz.most.org.pl/pl/

Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie
ul. Marszałka J. Piłsudskiego 22, 31-109 Kraków

Ministerstwo Środowiska - Portal \"Natura 2000\"
http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/index.php

WWF - Światowy Fundusz na rzecz Przyrody
http://www.panda.org/, http://www.wwf.pl/

http://www.2007.przyroda.katowice.pl/natura_2000.html

Śląska Organizacja Turystyczna
ul. Mickiewicza 29, 40-085 Katowice
www.silesia-sot.pl



GMINY
Oświęcim m.,
Oświęcim,
Brzeszcze,
Kęty,
Wilamowice,
Porąbka,