NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Środkowy Dunajec z dopływami

Powierzchnia : 884.8 ha
Kod obszaru : PLH12_55
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar proponowany przez Rząd RP
Opis :

Obszar obejmuje fragment środkowego odcinka rzeki Dunajec, od północnej granicy Ostoi Pieniny do ujścia lewobrzeżnego dopływu Smolnik, wraz z dopływami: Smolnik, od ujścia potoku Bukowiec w miejscowości Męcina, Grajcarek, od mostu w miejscowości Szlachtowa do ujścia do Dunajca, Ochotnica, od mostu w miejscowości Gardonie (przy ujściu potoku Rolnicki) do ujścia do Dunajca, Kamienica Gorczańska, od mostu w miejscowości Szczawa do ujścia do Dunajca, Słomka od mostu w miejscowości Przyszowa do ujścia do Dunajca, Kamienica Sądecka, od ujścia Łabowszczańskiego Potoku (w miejscowości Łabowa) do ujścia do Dunajca, wraz z Kamionką, od ujścia potoku Królówka i Królówką, do ujścia potoku Roztoki w miejscowości Bogusza.
Dolina Dunajca o zmiennej szerokości (od kilkuset metrów do kilku kilometrów) jest częściowo pokryta lasem, a częściowo wykorzystywana rolniczo (użytki zielone i pola uprawne). Koryto rzeki jest z jednej strony uregulowane i generalnie słabo zacienione. Nurt rzeki zróżnicowany, z wyraźnie widocznymi bystrzami i plosami. Tworzą się tu licznie odsypy zajmowane przez roślinność pionierską. Oprócz przegrody dennej w miejscowości Świniarsko nie ma blokad dla wędrujących ryb.
Obszar jest miejscem występowania cennych siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej: pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków, zarośla wierzbowo-wrześniowe na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków (z przewagą wrześni), zarośla wierzbowo-wrześniowe na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków (z przewagą wierzby siwej), lasy łęgowe i nadrzeczne zarośla wierzbowe.
W ostoi stwierdzono występowanie 19 gatunków ryb. Poza pstrągiem potokowym i lipieniem, licznie reprezentowane są karpiowate, których występowanie uzależnione jest od odcinków o wartkim prądzie, dobrze natlenionej wody oraz kamienistego dna: świnka, brzana, brzanka, kleń, jelec i certa oraz ryby składające ikrę w zastoiskach: płoć, leszcz i drapieżne: szczupak, okoń (podchodzące ze zbiornika Rożnów lub zrzucane z kaskady zbiorników Czorsztyn - Sromowce Wyżnie). Jest to siedlisko wielu gatunków rzadkich, np. głowacza białopłetwego, gatunku ryby z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Jest to również ważne miejsce bytowania ryby głowacicy – gatunku przeniesionego, dla którego rzeka ta jest ekosystemem zastępczym (ochrona ex situ) oraz głowacza pręgopłetwego i miętusa.
Dopływy Dunajca stanowią niezbędne zaplecze tarliskowe dla ryb chronionych w granicach ostoi. Mają one charakter podgórski, dno kamieniste, żwirowe, rzadko piaszczyste. W większości przypadków są silnie wcięte i zacienione. W dolinach Ochotnicy, Kamienicy Sądeckiej i Kamienicy Gorczańskiej występują rozległe kamieńce nadrzeczne. Obok doliny Białki, najważniejszy w Polsce obszar występowania siedlisk kamieńcowych.

Dane zaktualizowano w 2009 roku.

 

Interpretacja turystyczna :

Obszar położony w gminach Nowy Sącz, Stary Sącz, Podegrodzie, Łącko. Do ostoi można dojechać autobusami PKS, komunikacją prywatną lub koleją do Nowego Sącza i dalej drogą krajową nr 969, która biegnie wzdłuż rzeki Dunajec do Szczawnicy-Krościenka.
Teren gminy jest bardzo atrakcyjny pod względem walorów przyrodniczo-turystycznych. Stanowi bardzo popularny podgórski rejon wypoczynkowy oferujący wycieczki piesze, konne i rowerowe, doskonałe warunki do uprawiania narciarstwa, wędkarstwa czy zbierania grzybów oraz kontakt z bogatym folklorem i ciekawą historią (np.dwa duże grodziska kultury łużyckiej: na Górze Zyndrama w Maszkowicach i na Babiej Górze w Zabrzeży nad Dunajcem i jedno z najstarszych miast w Polsce - Stary Sącz - lokowane w 1292 r.) tradycyjną kulturą i sztuką. Odbywa się tu wiele imprez regionalnych np.
W Podegrodziu - stolicy Lachów - mieści się Muzeum Lachów Sądeckich im. Zofii i Stanisława Chrząstowskich
majowe Święto Kwitnącej Jabłoni w Łącku. Łącko słynie z nowoczesnego sadownictwa, także z oryginalnej śliwowicy..
W Nowym Sączu można zwiedzić układ urbanistyczny Starego Miasta i zabytki architektury, takie jak: ruiny zamku królewskiego z XIVw. z zachowanym fragmentem fortyfikacji miejskich, kościoły i klasztory, zabudowania i cmentarze, a także Sądecki Park Etnograficzny.
Turyści mogą korzystać z wielu różnorodnych propozycji noclegów: w hotelach, pensjonatach, kwaterach prywatnych i w gospodarstwach agroturystycznych.
Małopolska Organizacja Turystyczna mieści się przy ul. Św. Krzyża 14 w Krakowie. Można zajrzeć na stronę internetową Organizacji: www.mot.krakow.pl lub w razie konkretnych pytań skontaktować się mailowo: biuro@mot.krakow.pl.
Lokalne Organizacje Turystyczne znajdują się w Krynicy-Zdroju, Nowym Sączu, Wieliczce, Gorlicach Zawoi.

 

Zagrozenia :

Obszar nie jest chroniony. Do głównych zagrożeń zalicza się eksploatację kruszywa z kamienistych tarlisk, zanieczyszczenia wód, energetyczne wykorzystanie wód (ocieplenie wód Dunajca związane z kaskadą zbiorników Czorsztyn – Sromowce Wyżnie i plany budowy progów piętrzących z elektrowniami wodnymi), zabudowę terenów zalewowych dla celów ochrony przeciwpowodziowej stymulujących szybkie odprowadzenie wód powodziowych, rolnicze i przemysłowe zagospodarowanie terasy zalewowej, nadsypywanie brzegów, zaśmiecanie koryta rzecznego, zaburzenie naturalnego reżimu przepływów. Poza tym spływy powierzchniowe z pól, wędkarstwo, kłusownictwo, regulowanie (prostowanie) koryt rzecznych.

Siedliska
pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków,
zarośla wrześni na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków (Salici-Myricarietum część - z przewagą wrześni),
zarośla wierzby siwej na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków (Salici-Myricarietum część - z przewagą wierzby),
grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum),
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
boleń     [ryba ]
brzanka     [ryba ]
głowacz białopłetwy     [ryba ]
kumak górski     [płaz ]
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie posiada następujące siedziby:
- 31 - 112 Kraków, ul. Smoleńsk 29-31,
- 33 - 100 Tarnów, al. Solidarności 5-9,
- 33 - 340 Stary Sącz, ul. Daszyńskiego 3
Sekretariat:
ul. Smoleńsk 29-31, 31-112 Kraków,
012 619 81 20,
012 619 81 21,
fax 012 619 81 22
adres do korespondencji:
ul. Basztowa 22, 31-156 Kraków.
Strona internetowa RDOŚ:
http://krakow.rdos.gov.pl
e-mail: echr@malopolska.uw.gov.pl

Małopolska Organizacja Turystyczna
ul. Św. Krzyża 14
31-028 Kraków
(do korespondencji)
ul. Westerplatte 15
31-033 Kraków
(siedziba)
Tel.: (12) 421 16 04, 421 15 36
Fax.: (12) 421 16 04
biuro@mot.krakow.pl
www.mot.krakow.pl

Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie

Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie

Urzędy Gmin: Nowy Sącz, Stary Sącz, Łącko, Podegrodzie

Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie

Instytut Ochrony Przyrody PAN

Oddział PTTK w Nowym Sączu

Klub Przyrodników

Zarząd Okręgu PZW w Nowym Sączu



GMINY
Nowy Sącz,
Stary Sącz,
Łącko,
Podegrodzie,
Chełmiec,
Łukowica,
Kamienica,
Ochotnica Dolna,
Krościenko nad Dunajcem,
Szczawnica,