NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Jasiołka

Powierzchnia : 686.7 ha
Kod obszaru : PLH180011
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej
Opis :

Ostoja obejmuje odcinek rzeki Jasiołki wraz z jej doliną. Rzeka Jasiołka jest prawobrzeżnym dopływem rzeki Wisłoki na 103 km jej biegu. Źródliska tej rzeki znajdują się na zachodnich stokach góry Kanasiówka leżącej w Beskidzie Niskim. Długość badanej rzeki wynosi 76 km a powierzchnia dorzecza 513km2. Jasiołka płynie w większości po utworach fliszowych o warstwach biegnących pod kątem 100-280 stopni w niezbyt głębokiej, ale szerokiej dolinie zagospodarowanej rolniczo. Dno rzeki, skalno-kamieniste, budują utwory fliszowe. Dużą powierzchnię zajmują w korycie kamienie będące wynikiem erozji fliszu o średnich rozmiarach oscylujących w granicach 100-150mm. Rzeka charakteryzuje się dynamizmem procesów transportowych, w wyniku, których powstają łachy żwirowe. Jasiołka płynie w szerokim korycie skalnym, które poprzecinane jest licznymi uskokami, kaskadami oraz miejscami spokojnego nurtu. "Meandrowanie" ogranicza się do przerzucania nurtu w obrębie szerokiego koryta skalnego, dzięki czemu następuje zróżnicowanie prędkości wody w korycie, co jest istotnym warunkiem dla występowania skójki gruboskorupowej. Płynie głęboko wciętą, malowniczą doliną. W górnym biegu dno Jasiołki jest kamienisto żwirowe, z niewielką liczbą naturalnych progów skalnych. Brzegi koryta potoku są zakrzaczone i zalesione, przez co woda nie nagrzewania się. Porost roślinności wodnej jest słaby i ograniczony zasadniczo do glonów nitkowatych i krzaczkowatych, oraz niewielkiej ilości mchu. Zachowana naturalna dolina rzeczna, z typowymi zbiorowiskami nadrzecznymi. Stwierdzono występowanie 6 siedlisk z załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Wśród nich niewielkie, lecz cenne fragmenty lasów łęgowych. Obszar ważny dla zachowania kilku gatunków zwierząt z zał. II tej Dyrektywy - skójki gruboskorupowej, brzanki i kumaka górskiego. Zbiorniki wodne pozostałe po żwirowniach są miejscem rozrodu także innych gatunków płazów.

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Interpretacja turystyczna :

Jedlicze:
Neogotycki kościół z 1925 r., zespół pałacowo-parkowy, neogotycka kaplica cmentarna, dworek w Żarnowcu z XVII wieku, W dworku mieści się Muzeum Biograficzne im. Marii Konopnickiej.
Dukla:
Szlaki piesze, zabudowa Rynku wraz z renesansowym ratuszem, Muzeum Historyczne Pałac Dukli, Pustelnia św. Jana, cerkiew w Chyrowej, agroturystyka, domy noclegowe, schroniska, baza gastronomiczna,
PTTK Krosno, Transgraniczna Informacja Turystyczna w Dukli
Ostoja zlokalizowana jest na terenie Beskidu Małego. Krystalicznie czyste rzeki i strumienie oraz bogactwo fauny i flory przyciągają miłośników przyrody. Obszary przylegające do ostoi są atrakcyjnymi terenami łowieckimi. W pobliskich miejscowościach znajduje się wiele pieszych i rowerowych szlaków turystycznych. Na turystów czekają 3 schroniska górskie, 2 hotele oraz liczne gospodarstwa agroturystyczne i pola namiotowe Warte obejrzenia są zabytkowe kościoły, cerkwie, kapliczki, budynki dworskie, unikatowe zabytki kopalnictwa naftowego, cmentarze z I wojny światowej, atrakcje przyrodnicze oraz urokliwe zakątki. Miejscem wartym zobaczenia jest przede wszystkim Pustelnia św. Jana z Dukli założona w 1769 r., z fundacji Marii Amalii z Bruhlów Mniszchowej. Znajduje się ona na wzgórzu Zaśpit (dawniej zwane Korodół). W Zyndranowej koło Tyławy warto odwiedzić Muzeum - Skansen Kultury Łemkowskiej, w którym można podziwiać zabytkowe obiekty z końca XIX i początków XX wieku. Na terenie Beskidu Niskiego w wielu wsiach możemy zobaczyć drewniane cerkwie m.in. w Wisłoku Wielkim, Daniowej, Chórowej i Krępej. W niedalekiej Bóbrce znajduje się ciekawe Muzeum Przemysłu Naftowego im. Ignacego Łukasiewicza, w którym znajduje się tu wiele zabytkowych urządzeń służących do wydobycia ropy, oryginalne szyby naftowe z XIX wieku oraz czynne do dziś otwory ropne. Przez Beskid Niski przebiega wiele znakowanych szlaków turystycznych umożliwiających poznanie uroków tych terenów. Przebiega tedy również kilka szlaków rowerowych w tym specjalne szlaki dla rowerów górskich. W okolicach Dukli wyznaczonych jest również kilka ścieżek przyrodniczych m.in. ścieżka "Do złotej studzienki" - słynnego źródła i miejsca kultu św. Jana z Dukli. W Dulki odbywa się wiele imprez kulturalnych m.in. Sobótkowe Spotkania z Folklorem. Do ostoi najlepiej dojechać jest od jej północnej części. Noclegu szukać można w położonym zaledwie o kilka kilometrów Krośnie. Do Krosna dojechać można zarówno koleją, jak i autobusem.

Zagrozenia :

Do głównych zagrożeń dla ostoi należą: zanieczyszczenia pochodzące z miejscowości leżących bezpośrednio nad rzeką, spływ powierzchniowy z pól uprawnych (niekiedy intensywnie nawożonych). Również potencjalnym zagrożeniem są plany regulacji koryta. W rejonie wsi Trzciana planuje się budowę zapory na Jasiołce. Ewentualne niezbędne prace z zakresu ochrony przeciwpowodziowej powinny być prowadzone zgodnie z zasadami dobrej praktyki regulacji rzek i potoków górskich. Ponadto zagrażające są stwierdzone w zbiorowiskach nadrzecznych gatunki inwazyjne.

Siedliska
starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion,
pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków,
zarośla wrześni na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków (Salici-Myricarietum część - z przewagą wrześni),
ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium),
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
bóbr europejski     [ssak]
brzanka     [ryba ]
głowacz białopłetwy     [ryba ]
kumak górski     [płaz ]
łosoś atlantycki      [ryba ]
skójka gruboskorupowa     [bezkręgowiec ]
wydra     [ssak]
Obszar biogeograficzny : alpejski
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

- Polski Klub Ekologiczny, Sekcja Monitoringu Ekologicznego
- Klub Przyrodników, Świebodzin
- Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody \"Salamandra\"
- Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej, Kraków
- Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Wędkarskiego, Krosno
- Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Rzeszowie ul. Grunwaldzka 16, 35-959 Rzeszów tel. (017) 867 19 82 fax: (017) 867 19 83
- Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa
- Transgraniczna Informacja Turystyczna, ul. Trakt Węgierski 26a, 38-450 Dukla
tel/fax 013 4335616, e-mail: tit@dukla.pl
- PTTK oddział w Krośnie, 38-400 Krosno, ul. Krakowska 9 Tel.: (013) 43 211 75;
Fax.: (013) 43 212 58; e-mail: pttkkrosno@neostrada.pl



GMINY
Jedlicze,
Chorkówka,
Miejsce Piastowe,
Dukla,