NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Dolina Białki

Powierzchnia : 716 ha
Kod obszaru : PLH120024
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej
Opis :

galeriaOstoję stanowi fragment doliny rzeki Białki (na odcinku od miejsca, gdzie wpływa do niej potok Leśnicki aż do ujścia do Zbiornika Czorsztyńskiego). Rzeka ta nie została uregulowana i zachowała swój górski charakter. Obszar charakteryzuje się występowaniem dużych deniwelacji terenu (od 530-885 m n.p.m). Rzeka Białka należy do najczystszych rzek na Podhalu.
Wzdłuż koryta rzecznego występują przeważnie młode łęgi olchowe, łęgi wierzbowe oraz pola uprawne i pastwiska. Źródłowe odcinki bocznych dolin rzeki są pokryte lasami mieszanymi, które stanowią ponad połowę powierzchni ostoi (należącymi do piętra regla dolnego) z przewagą świerku oraz małą domieszką jodły i sosny. Wzdłuż koryta rzecznego odnaleźć można również kamieniska, porośnięte pionierską roślinnością oraz zaroślami wrześni. Utrwalone kamieńce i większe wyspy porośnięte są przez zarośla wierzbowe z dominacją wierzby siwej.
Jest to obszar bardzo cenny przyrodniczo, ze względu na fakt, iż odnotowano tutaj aż 10 siedlisk przyrodniczych znajdujących się w załączniku I Dyrektywy Siedliskowej, w tym bardzo dobrze zachowane siedlisko związane z naturalnymi rzekami górskimi – zarośla wrześniowe na kamieńcach rzecznych (siedliska z pionierską roślinnością o bardzo dobrym stanie zachowania).
Rzeka jest ponadto ostoją brzanki – gatunku ryby wymienionej w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej, o bardzo dobrym stanie zachowania. Dodatkowo odnotowano występowanie obuwika pospolitego – gatunku rośliny z rodziny storczykowatych (jednak ze względu na niski udział populacji w stosunku do populacji krajowej występowanie tego gatunku na omawianym obszarze ma znacznie mniejsze znaczenie).

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Interpretacja turystyczna :

Nazwa doliny pochodzi od potoku zwanego Białką (rozpoczynającego swój bieg na Słowacji), płynącego przez Bukowinę Tatrzańską, Białkę Tatrzańską, aż wreszcie wpadającego do Jeziora Czorsztyńskiego. Całość polskiej części znajduje się w województwie małopolskim.
Jezioro Czorsztyńskie (zwane również Morzem Pienińskim) jest położonym w Pieninach zbiornikiem, powstałym w wyniku spiętrzenia wód Dunajca spowodowanego wybudowaniem w 1997 r. zapory pomiędzy zamkami Czorsztyn i Niedzica o długości 400 m oraz wysokości 52 m. Na wschód od ujścia Białki wznoszą się pokryte lasem wzgórza, z których roztacza się piękny widok na Pieniny.
Jest to doskonałe miejsce, gdzie odpocząć można od wielkomiejskiego zgiełku, gdzie wędkarz w spokoju nacieszyć się może obfitością ryb. Dla turystów preferujących aktywny wypoczynek przygotowano, w okolicach Jeziora Czorsztyńskiego, wypożyczalnie sprzętu wodnego oraz strzeżone kąpieliska (w Czorsztynie, Niedzicy). W zlokalizowanych nad jeziorem ośrodkach turystycznych wypożyczyć można łódki, rowery wodne oraz jachty. Jest to doskonałe miejsce również do uprawiania windsurfingu. Istnieje też możliwość przepłynięcia statkiem wycieczkowym, którego przystań znajduje się w pobliżu zamku Niedzica. Statki wypływają zawsze o pełnej godzinie, rejs po jeziorze trwa około pięćdziesięciu minut. Podróż taka umożliwia podziwianie krajobrazu górskiego, zobaczyć można również ruiny zamku czorsztyńskiego oraz skansen czorsztyński.
Wartym zwiedzenia jest znajdujące się na zamku w Niedzicy Regionalne Muzeum Krajoznawcze. Zimową porą istnieje również możliwość jazdy na nartach po okolicznych zboczach. Jezioro charakteryzuje się urozmaiconą linią brzegową (liczne zatoki przy ujściach potoków i strumieni, zatopione drzewa i krzewy), co sprawia, że obszar jest doskonałym miejscem dla miłośników wędkowania (z łowiskami o różnej skali trudności). Złowić można tutaj m.in. szczupaki, okonie, leszcze, płocie, klenie, ukleje, czasem liny i miętusy. Spotkać można ponadto pstrągi tęczowe, potokowe, tracie jeziorowe, głowacice (jednak jest ich coraz mniej).
Na pewno warta odwiedzenia jest pochodząca z przełomu XIII i XIV w. wieś Frydman (powiat nowotarski, gmina Łapisze Niżne), czyli miejsce gdzie rzeka Białka wpada do Jeziora Czorsztyńskiego. Jest to jedna z najbardziej atrakcyjnych wsi okolic Tatr. Miejscowość ta, dzięki bogatej historii posiada wiele zabytków. Jednym z ciekawszych jest kasztel (obronny dwór) pochodzący z 1585 r. Dwór ten wybudowany został przez Horwathów (czyli węgierskich władców tych okolic).
Frydman otoczony jest czterema parkami narodowymi: Pienińskim, Tatrzańskim, Babiogórskim oraz Gorczańskim. Przy brzegu Jeziora Czorsztyńskiego zlokalizowana jest przystań z wypożyczalnią sprzętu wodnego (łódki, rowery wodne itp.). W pobliżu ujścia Białki znajduje się pole kampingowe. Ponadto, w okolicy Frydmana zwiedzić można trzy rezerwaty przyrody: Zielone Skałki, Niebieska Dolina oraz Przełom Białki.
Noclegi:
Noclegu najlepiej szukać w większych miejscowościach turystycznych takich jak Białka Tatrzańska, Bukowina Tatrzańska, Jurgów, czy w jednej z miejscowości położonych nad jeziorem Czorsztyńskim (najbliżej położona jest wieś Frydman oddalona około półtora kilometra od ujścia Białki do Jeziora Czorsztyńskiego), w zależności od preferencji turysty: miejscowości położone na południu są doskonałym miejscem dla miłośników pięknych, górskich widoków, wędrówek szczytami górskimi lub zimowych sportów górskich (przygotowano wiele wyciągów narciarskich); północna część ostoi jest natomiast doskonałym miejscem dla osób preferujących sporty wodne oraz kąpiele słoneczne.
Miejscowości te są typowo turystyczne, zatem ze znalezieniem noclegu nie powinno być większego problemu.
Dojazd:
Jadąc do Bukowiny Tatrzańskiej koleją, należy dojechać do odległego o 15 km Zakopanego. Wybierając Białkę Tatrzańską dogodniejszy dojazd jest z oddalonego o 8 km Nowego Targu.
Do przejścia granicznego na Łysej Polanie (oddalonego o 9 km) wiedzie doga wojewódzka nr 960 z Bukowiny Tatrzańskiej. Najbliższe lotnisko znajduje się w Balicach (położone w odległości ponad 100 kilometrów).
Ze względu na fakt, iż Frydman jest miejscowością położoną nieco na uboczu dojazd możliwy jest jedynie komunikacją PKS lub busikami (połączenia głównie z Nowego Targu – około 30 minut). Jadąc samochodem, należy przed Dębem Podhalańskim skręcić z drogi Nowy Targ-Kościersko w prawo (na Falsztym), następnie jechać cały czas prosto, mijając po drodze most na rzece Białka i skręcić w lewo (uwaga – nie ma drogowskazów).

formy ochrony przyrody
Południowomałopolski Obszar Chronionego Krajobrazu [ obszar chronionego krajobrazu ],
Przełom Białki pod Krempachami [ rezerwat przyrody ],
Zagrozenia :

Największym zagrożeniem dla omawianego obszaru jest zniszczenie naturalnego charakteru rzeki przez regulację koryta rzecznego lub źle przeprowadzone prace ochrony przeciwpowodziowej, co w rezultacie spowodować może zaburzenie jej naturalnej dynamiki. Niebezpieczeństwem jest również zrzut ścieków do rzeki z okolicznych miejscowości oraz nadmierna eksploatacja kamienia.
Zagrożeniem może być także niewłaściwie realizowany ruch turystyczny i rekreacyjny, zwłaszcza na terenie rezerwatu i nad brzegami rzeki, prowadzący do zaśmiecania, lokalnego przeżyźniania itp. oraz synantropizacja szaty roślinnej.
Ewentualne niezbędne prace z zakresu ochrony przeciwpowodziowej powinny być prowadzone zgodnie z zasadami dobrej praktyki regulacji rzek i potoków górskich.

Siedliska
pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków,
zarośla wierzby siwej na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków (Salici-Myricarietum część - z przewagą wierzby),
zarośla wrześni na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków (Salici-Myricarietum część - z przewagą wrześni),
zarośla jałowca pospolitego na wrzosowiskach lub murawach nawapiennych,
murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea i ciepłolubne murawy z Asplenion septentrionalis-Festucion pallentis) * - priorytetowe są tylko murawy z istotnymi stanowiskami storczyków,
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono-Trisetion),
podgórskie i wyżynne rumowiska wapienne ze zbiorowiskami ze Stipion calamagrostis *,
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
górskie reliktowe laski sosnowe (Erico-Pinion),
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
brzanka     [ryba ]
Ważne dla Europy gatunki roślin (z Zał. II Dyr. siedliskawej), w tym gatunki priorytetowe:
obuwik pospolity ,
Obszar biogeograficzny : alpejski
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie - posiada następujące siedziby:
- 31-112 Kraków, ul. Smoleńsk 29-31,
- 33-100 Tarnów, al. Solidarności 5-9,
- 33-340 Stary Sącz, ul. Daszyńskiego 3
Sekretariat: ul. Smoleńsk 29-31, 31-112 Kraków, tel. 012 619 81 20 begin_of_the_skype_highlighting              012 619 81 20      end_of_the_skype_highlighting, 012 619 81 21, fax 012 619 81 22,
adres do korespondencji: ul. Basztowa 22, 31-156 Kraków, Strona internetowa RDOŚ: http://krakow.rdos.gov.pl, e-mail: echr@malopolska.uw.gov.pl

Małopolska Organizacja Turystyczna, ul. Św. Krzyża 14, 31-028 Kraków (do korespondencji), ul. Westerplatte 15, 31-033 Kraków (siedziba), Tel.: (12) 421 16 04, 421 15 36, Fax.: (12) 421 16 04, biuro@mot.krakow.pl, www.mot.krakow.pl

Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej Kraków

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krakowie, Nadleśnictwo Krościenko



GMINY
Bukowina Tatrzańska,
Łapsze Niżne,
Nowy Targ,