NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Bagno i Jezioro Ciemino

Powierzchnia : 787.4 ha
Kod obszaru : PLH320036
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej
Opis :

Obszar obejmuje dawne torfowisko wysokie i znajdujące się w pobliżu jezioro lobeliowe (powierzchnia 241,7 ha, głębokość 13,6 m, długość 3,7 km), które wypełnia niedużą rynnę subglacjalną. Jest on położony na wysokości 141-162 m n.p.m. Z jeziora wypływa rzeka Nizica. Torfowisko jest obecnie znacznie przekształconym terenem, odwodnionym i zalesionym. Porasta je zwarty sosnowy bór bagienny oraz brzezina bagienna z wyjątkiem centralnej części, gdzie występują fragmenty rozluźnionego boru bagiennego. Bardzo obficie występuje borówka bagienna (Vaccinium uliginosum) i widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum). Torfowisko nie było w przeszłości intensywnie eksploatowane. Występują tu tylko niewielkie i nieliczne potorfia. Lasy zajmują ponad połowę obszaru, w tym iglaste - 11%, liściaste - 40%, a mieszane - 14%. Wody śródlądowe zajmują około jednej trzeciej powierzchni obszaru. Wokół torfowiska rosną lasy z udziałem starodrzewi bukowych oraz sztucznych nasadzeń na gruntach porolnych. W 2001 r. rozpoczęto zabiegi czynnej ochrony torfowiska.
Występuje tu 9 siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej. W Załączniku I Dyrektywy Ptasiej wymienione zostały 3 gatunki z występujących tu ptaków, a z gatunków wymienianych w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej stwierdzono tu występowanie 1 rośliny, 2 gatunków ssaków oraz 1 gatunku płaza.

Dane zaktualizowano w 2009 roku.

Interpretacja turystyczna :

Obszar położony w gminie Borne Sulinowo jest stosunkowo łatwo dostępny. Do Szczecinka można dojechać koleją, a następnie do miejscowości Cieminio ok. 20 km na południowy zachód drogą nr 174 prowadzącą do Czaplinka.
O atrakcyjności turystycznej obszaru decydują jego walory przyrodnicze, m.in. "Bagno Ciemino" (rezerwat przyrody). Teren ten wyróżnia się szczególną historią - rozległy obszar byłego poligonu wojsk sowieckich, z jedynymi w swoim rodzaju budowlami, pozostałości umocnień Wału Pomorskiego. Występują tutaj dobre warunki do turystyki pobytowej i kwalifikowanej. W okolicy dobrze rozwinęła się baza noclegowa: ośrodki wypoczynkowe, szkoleniowe, pensjonaty, gospodarstwa agroturystyczne, kwatery prywatne, pokoje gościnne, pola namiotowe. W Bornym Sulinowie znajduje się wiele restauracji, barów, kawiarni i pizzerii. U południowego brzegu jeziora Cieminio znajdują się wsie letniskowe: Ciemino i Łączno.

Borne Sulinowo:
Agroturystyka
Turystyka bierna: Międzynarodowy Zlot Historycznych Pojazdów Wojskowych.
Turystyka krajoznawcza:
Zabytki: Dom Oficera, ruiny Willi Guderiana, Cmentarz Wojskowy, Cmentarz z „Pepeszą”, „Tama na Piławie” , prywatna izba muzealna
Turystyka aktywna
Wędkarstwo, grzybobranie
Rowerowa:
Szlaki rowerowe: Szlak oznakowany kolorem zielonym (fragment szlaku pieszego Biały Bór - Złocieniec) - długość szlaku obejmująca teren gminy Borne Sulinowo wynosi około 30 km., szlak nieoznakowany wokół jeziora Pile o długości ponad 30 km., szlak nieoznakowany o długości ponad 20 km. - trasa szlaku: Borne Sulinowo - Krągi - Śmiadowo - Góra Śmiadowska - Borne Sulinowo, "Kraina odwróconego krzyża" - długość szlaku 29,2 km. Oznakowanie w kolorze niebieskim, "Kraina małych jezior" - długość szlaku 42,8 km. Oznakowanie w kolorze czarnym., "Nad Jezioro Ciemino" - długość szlaku 52,8 km. Oznakowanie w kolorze czerwonym.
Szlaki rowerowo – piesze: "Wodny" - Pomarańczowy, długości 16,5 km. Przebiega wzdłuż brzegu jeziora Pile i Długie, "Bunkry" - Różowy, długości 12 km. Biegnie przez tereny poradzieckiego poligonu, "Wtzosy" - Żółty, długości 35 km. Przebiega przez teren poligonu poradzieckiego między Bornem Sulinowem, a miejscowością Kłomino (Gródek).
Konna: ścieżka konna - Przybkówko - Trzemienko - Strzeszyn - Liszkowo - bród na Piławie - Borne Sulinowo. Długość ścieżki - 26,8 km
Wodna: spływ kajakowy: szlak wodny Piławy

Ciemino:
Agroturystyka
Juchowo:
Kościół z roku 1928 w stylu neogotyckim, pałac z 1874 roku wzniesiony na fundamentach XVIII wiecznego dworu, dawny park pałacowy, krajobrazowy z XVIII w., o pow. 8 ha.

Kiełpino:
Barokowy kościół pod wezwaniem św. Kazimierza z 1742 roku, park z początku XIX wieku, powierzchnia 5,2 ha, starodrzew liściasty (buk i dąb).

Liszkowo:
kościół filialny, murowany, zbudowany w II połowie XIX wieku, park dworski krajobrazowy z I połowy XIX w.
Łubowo:
Turystyka konna: ośrodek jazdy konnej „Stajnia Romana”

Radacz:
kościół błogosławionego Maksymiliana Marii Kolbego wzniesiony metodą szkieletową w latach 1742-1744, pałac z XIX wieku, niewielkie przekształcenia w stylu naturalistycznym, dawny park pałacowy, XIX w., krajobrazowo – naturalistyczny.

formy ochrony przyrody
Bagno Ciemino [ rezerwat przyrody ],
Zagrozenia :

galeriaTorfowisko, mimo że pokłady torfu nie były ekslpoatowane, uległo silnemu zniekształceniu. Doszło do niego poprzez odwodnienie i sztuczne nasadzenia na gruntach porolnych. Wierzchnie warstwy torfu są zmurszałe i proces torfotwórczy został zatrzymany. W 2001 r. rozpoczęto, w ramach ochrony czynnej, naturalną i stymulowaną regenerację torfowiska.
Najpoważniejsze zagrożenia związane są z dalszym przesuszaniem obszaru, ekspansją podrostów brzozowych i wzmożoną transpiracją, a także zanieczyszczeniem wód związanym z antropopresją (zabudowa i rekreacyjne użytkowanie – rybołówstwo, wędkarstwo). Działalność łąkarska powoduje często przenawożenie użytków zielonych, a zaniechanie wypasu prowadzi do zarastania łąk.
Spotyka się dzikie wysypiska śmieci.

Siedliska
jeziora lobeliowe ,
zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) ,
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
torfowiska wysokie zdegradowane, lecz zdolne do naturalnej i stymulowanej regeneracji ,
torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) ,
kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion),
bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)*,
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum),
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
bóbr europejski     [ssak]
dzięcioł czarny     [ptak ]
gołąb siniak     [ptak ]
muchołówka mała      [ptak ]
traszka grzebieniasta     [płaz ]
wydra     [ssak]
Ważne dla Europy gatunki roślin (z Zał. II Dyr. siedliskawej), w tym gatunki priorytetowe:
elisma wodna,
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 4, 70-502 Szczecin, tel. (0 91) 430 37 53 begin_of_the_skype_highlighting   
(0 91) 430 37 53  end_of_the_skype_highlighting, fax. (0 91) 43 47 932,
e-mail: środowisko@szczecin.uw.gov.pl

Lokalna Organizacja Turystyczna \"Czaplinek\", Rynek 1, 78-550 Czaplinek, Tel. (94) 375 47 90, mail: lot@czaplinek.pl, www.czaplinek.pl

Lokalna Organizacja Turystyczna Pojezierza Drawskiego, Stary Rynek 3,78-520 Złocieniec, Tel. (94) 367 29 82, fax (94) 367 11 70, mail: lot.pd@op.pl, www.zlocieniec.pl

Punkt Informacji Turystycznej ul. Bolesława Chrobrego 3A, 78-449 Borne Sulinowo, tel. (094) 37 34 166 , e-mail: it@bornesulinowo.pl

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych, Nadleśnictwo Szczecinek;
Agencja Nieruchomości Rolnych;
Oddział PTTK w Pile;
Klub Przyrodników, Świebodzin;
Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków



GMINY
Borne Sulinowo,