INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
|
|
Uroczyska Puszczy Solskiej Powierzchnia : 15557.5 ha Kod obszaru : PLH060034 Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa) Status obszaru :
obszar zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej Propozycje zmian :
Proponowana przez Ministerstwo Środowiska zmiana zasięgu obszaru (powiększenie do 70780,4 ha) i zmiana kodu obszaru na: PLH06_50. Opis : Rozległy obszar, będący częścią Kotliny Sandomierskiej oraz niewielkich fragmentów strefy krawędziowej Roztocza -obejmujący cenne siedliska przyrodnicze, występujące w dużych płatach (bory bagienne i torfowiska) lub małych płatach, ale w dużym skupieniu (torfowiska, zbiorniki naturalne), wśród lasów sosnowych. Puszcza Solska to kompleks leśny porastający ubogie gleby piaszczyste, zaś w strefie krawędziowej Roztocza - pararędziny i gleby brunatne. W znacznym stopniu jest to obszar podmokły. Drzewostany zdominowane są przez sosnę; występują również dość duże płaty jedlin oraz płaty i smugi olsów i łęgów. W podszycie przeważa świerk i kruszyna, podczas gdy borówki, bagno i wrzos występują w runie. W południowo-wschodniej części ostoi znajdują się niewielkie kompleksy stawów rybnych (na skrajach dolin rzecznych). Głównym walorem ostoi są dobrze zachowane rozległe bory bagienne a także płaty i smugi torfowisk wysokich oraz przejściowych. Wyróżnikiem tego obszaru są też martwe wydmy. W strefie krawędziowej - głębokie parowy przełamują rzeki o charakterze górskim: Tanew, Sopot i Szum, w obrębie których wykształciły się dobrze zachowane łęgi. Na obrzeżach kompleksu (rzadziej w jego wnętrzu) znajdują się ekstensywnie użytkowane lub nieużytkowane łąki. Zabudowa ma charakter rozproszony i w obrębie ostoi znajdują się niewielkie przysiółki lub kolonie.
W lasach Puszczy Solskiej prowadzi się intensywną gospodarkę leśną, powodującą znaczne miejscami przekształcenia charakteru drzewostanów oraz degradację siedlisk podmokłych - głównie borów bagiennych, torfowisk i łęgów. Ostoja stanowi znaczącą część jednego z największych kompleksów leśnych w Polsce. Stwierdzono tu występowanie 16 typów siedlisk przyrodniczych z Zał. I DS, 1 gatunek rośliny oraz 18 gatunków zwierząt z Zał. II DS. Szczególnie wartościowe są siedliska podmokłe (torfowiska, bory i lasy bagienne oraz łęgi).Uroczyska Puszczy Solskiej znalazły się w projekcie sieci Natura 2000 z uwagi na występowanie 16 typów siedlisk przyrodniczych, zagrożonych w skali europejskiej, które zajmują łącznie 14200 ha. Większość siedlisk związanych jest z lasami sosnowymi, wśród których wyróżniają się piaszczyste wydmy, u podnóża których wytworzyły się w bezodpływowych zagłębieniach torfowiska oraz naturalne zbiorniki wodne. Najważniejszymi siedliskami w obszarze są: bory bagienne (lasy sosnowe z typową roślinnością: bagnem zwyczajnym oraz borówką łochynią, zwaną również pijanicą), torfowiska wysokie i przejściowe (wyróżnia je obecność charakterystycznych mchów - torfowców, a także rosiczek, turzyc - wszystko rosnące w nasiąkniętym niczym gąbka gruncie) oraz bory jodłowe. Dwa pierwsze siedliska wyróżniają się rangą priorytetową zarówno w kontekście wartości przyrodniczej jak również potrzeb ochrony. Ważne siedliska skupiają się również wzdłuż cieków puszczańskich, które płyną naturalnymi korytami. Są to: łęgi (lasy olchowo-jesionowe wzdłuż rzek, towarzyszące im ziołorośla nadrzeczne, zaś w samych rzekach wytworzyła się specyficzna roślinność podwodna. Poza lasami, istotnymi dla tego obszaru są siedliska podmokłych łąk, w tym m.in. łąki trzęślicowe, które łatwo można odróżnić późnym latem, gdyż przebarwiają się na rudy kolor. Uroczyska Puszczy Solskiej to najważniejsza na Lubelszczyźnie ostoja wilków i rysi. Stale przebywają tu 4 watahy wilków oraz 2-3 rodziny rysi - zwierząt zagrożonych w Polsce wyginięciem. Ponadto, stwierdzono w ostoi 16 dalszych gatunków zwierząt: motyla przeplatkę aurinię, ważki - trzeplę zieloną i zalotkę większą, minoga strumieniowego, głowacza białopłetwego, piskorza i kozę, traszkę grzebieniastą, liczną populacją ginącego kumaka nizinnego, żółwia błotnego, nietoperze - mopka oraz nocki: Bechsteina i dużego oraz bobra i wydrę. Z roślin zagrożonych w skali europejskiej zanotowano rzadki gatunek mszaka – sierpowca błyszczącego. Z innych gatunków godny uwagi, wymienić należy: 3 gatunki rosiczek, kosaćca syberyjskiego, kukułkę Fuchsa, mącznicę lekarską, widłaki: torfowca, wrońca i spłaszczonego.
Ostoja jest jednym z najważniejszych w Polsce obszarów ważnych dla ochrony torfowisk wysokich oraz borów i lasów bagiennych. Ponadto, Puszcza Solska jest bardzo ważną w skali regionu ostoją puszczańskiej fauny kręgowców, z licznymi zagrożonymi i rzadkimi gatunkami m. in. wilkiem i rysiem. Znajduje się tu także jedno z nielicznych w kraju stanowisk motyli strzępotek hero i osadnik wielkooki (załącznik IV Dyrektywy Rady 92/43/EWG). Jedyne znane w Polsce stanowisko pluskwiaka.
Dane zaktualizowano w 2009 r. Interpretacja turystyczna :
Biłgoraj:
Baza wypadowa na Roztocze i Puszczę Solską. W granicach osiedla Bojary znajduje się zalew, tor kartingowy, imprezy cykliczne: m.in. Ogólnopolski Rajd Samochodowy o „Puchar Tanwi" (czerwiec)- Automobilklub Biłgorajski, szlaki turystyczne, trasy rowerowe i piesze, spływy kajakowe, rajdy rowerowe np. Modelowym Traktem, organizowany jest Rajd Rowerowy „Gwiaździsty Rajd Rowerowy Wzgórze Polak”, baza noclegowa Hotel „Do-Do”, Hotel Leśny z ośrodkiem szkoleniowym, zabytki: Kościół dekanalny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, Kościół i klasztor franciszkanów na terenie wsi Puszcza Solska.
Biłgoraj: PTTK O/ Biłgoraj, Centrum Informacji Turystycznej Powiatu Biłgoraj
Ostoja usytuowana jest koło Biłgoraju leżącego między Tarnobrzegiem, a Zamościem. Do Biłgoraju można dojechać autobusami PKS z Lublina, Krakowa i Warszawy. Z Lublina i Zamościa do Biłgoraju kursują również prywatne busy. Najbliższe stacje PKP są w Biłgoraju i Józefowie Roztoczańskim. Następnie z Biłgoraju można podjechać komunikacją PKS do miejscowości położonych bliżej ostoi np. Aleksandrowa, Łukowa, czy Józefowa. Głównymi bazami noclegowymi i gastronomicznymi w okolicach ostoi są Biłgoraj, Zwierzyniec, Józefów i Krasnobród. W miejscowościach tych znajdują się hotele, kwatery prywatne i kilka ośrodków wypoczynkowych. W Biłgoraju, Zwierzyńcu, Józefowie i Krasnobrodzie funkcjonują schroniska młodzieżowe. Jest tu również wiele barów i restauracji. Skorzystać można również z jednego z wielu gospodarstw agroturystycznych w Guciowie, Sochach czy Obroczu. Będąc na Roztoczu warto odwiedzić lokalny ośrodek kultu religijnego w Górecku Kościelnym z aleją kapliczek i pomnikowych dębów. Atrakcją turystyczną tego terenu jest również starówka w Zamościu, która została wpisana na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Żaden turysta nie powinien zapomnieć o wycieczce po Roztoczańskim Parku Narodowym. Przez teren ostoi i w jego okolicach poprowadzonych jest wiele pieszych szlaków turystycznych, trasy rowerowe oraz kilka ścieżek edukacyjnych m.in. Szlak "szumów" wiodący przez rezerwat "Nad Tanwią", oraz ścieżka dydaktyczna w rezerwacie "Czartowe Pole" w okolicy Hamerni. We wrześniu warto przyjechać do Biłgoraju na Biłgorajskie Spotkania z Poezją Śpiewaną i Piosenką Autorską. Natomiast w czerwcu do Biłgoraju zjeżdżają się orkiestry podwórkowe z całej Polski na Ogólnopolski Festiwal Kapel Podwórkowych i Ulicznych. Zamość warto odwiedzić w czerwcu podczas Jarmarku Hetmańskiego. Dalsze informacje można uzyskać w Zwierzynieckim Ośrodku Kultury i Rekreacji, w Miejskim Ośrodku Kultury w Józefowie lub w Gminnym Punkcie Informacji Turystycznej w Krasnobrodzie. Zagrozenia : Głównymi zagrożeniami dla przyrody ostoi są: obniżenie poziomu wód gruntowych, wycinanie starych drzewostanów oraz penetracja terenu przez ludzi. Negatywnie wpływ na przyrodę ma również kłusownictwo, intensywna turystyka piesza oraz zaśmiecanie terenu. Siedliska starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion, naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne, nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis, zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) , ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium), niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris), torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe)*, torfowiska wysokie zdegradowane, lecz zdolne do naturalnej i stymulowanej regeneracji , torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) , obniżenia na podłożu torfowym z roślinnością ze związku Rhynchosporion, żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion), grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum), bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)*, łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*, wyżynny jodłowy bór mieszany (Abietetum polonicum), sosnowy bór chrobotkowy (Cladonio-Pinetum i chrobotkowa postać Peucedano-Pinetum),
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej
i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):bóbr europejski [ssak] czerwończyk nieparek [bezkręgowiec ] głowacz białopłetwy [ryba ] koza [ryba ] kumak nizinny [płaz ] minóg strumieniowy [ryba ] mopek [ssak] nocek Bechsteina [ssak] nocek duży [ssak] piskorz [ryba ] przeplatka aurinia [bezkręgowiec ] ryś [ssak] traszka grzebieniasta [płaz ] trzepla zielona [bezkręgowiec ] wilk* [ssak] wydra [ssak] zalotka większa [bezkręgowiec ] żółw błotny [gad ]
Ważne dla Europy gatunki roślin (z Zał. II Dyr. siedliskawej), w tym gatunki priorytetowe:sierpowiec błyszczący,
Obszar biogeograficzny : kontynentalny Instytucje, w których można uzyskać informacje o
obszarze:: Zarząd Zespołu Zamojskich Parków Krajobrazowych w Zamościu
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krośnie
Nadleśnictwo Lubaczów
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Lublinie
Nadleśnictwo Tomaszów
Roztoczański Park Narodowy,
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Lublinie,
fax: (081) 74-24-330, tel.: (081) 74-24-312
http://www.lublin.rdos.gov.pl
Lubelska Regionalna Organizacja Turystyczna
ul. M.C. Skłodowskiej 5 p. 107, Lublin
tel.: (81) 532 14 48, fax.: (81) 532 14 48,
e-mail: d.lachowska@wp.pl, strona internetowa: http://www.lrot.pl
Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa
PTTK o/Biłgoraj
ul. Kościuszki 28 23-400 Biłgoraj
e-mail: opttkbilgoraj@op.pl
Powiatowy Ośrodek Informacji Turystycznej
ul. Kościuszki 41/43 23-400 Biłgoraj
tel: (084) 688 00 00
http://www.bilgorajski.pl/poit, e-mail: poitbilgoraj@interia.pl
GMINY
, Frampol, Tereszpol, Biłgoraj, Aleksandrów, Józefów, Łukowa, Susiec, Narol, Obsza,
|