NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Biedrusko

Powierzchnia : 9641.7 ha
Kod obszaru : PLH300001
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej
Propozycje zmian :
Proponowana przez Ministerstwo Środowiska zmiana zasięgu obszaru (zwiększenie do 9938,1 ha) i zmiana kodu obszaru na: PLH30_37.
Opis :

Ostoja obejmuje teren poligonu Biedrusko, położony nad rzeką Wartą, na północ od miasta Poznań. Lewobrzeżne dopływy Warty, płynącej wzdłuż wschodniej granicy poligonu, tworzą ciekawy, rozgałęziony układ cieków wodnych na tym obszarze. Charakterystyczną cechą terenu jest sieć licznych rowów z okresowo zanikającą wodą, a także jeziora i starorzecza oraz liczne oczka wodne w bezodpływowych zagłębieniach pochodzenia wytopiskowego. Ostoję porastają rozległe murawy psammofilne, zarośla, wrzosowiska oraz łąki ziołoroślowe. Na zachodnich obrzeżach poligonu przeważają kompleksy leśne: grądów, kwaśnych dąbrów z udziałem dąbrów świetlistych oraz zbiorowisk łęgowych i olsowych. Ze względu na bogactwo przyrodnicze, zwłaszcza roślinne, ostoja okolic Biedruska ma charakter unikatowy w skali regionu. Stwierdzono tu występowanie 18 rodzajów siedlisk chronionych dyrektywą siedliskową. Ostoja odgrywa szczególną rolę w ochronie bioróżnorodności, a to właśnie za sprawą znaczącego udziału ważnych siedlisk oraz nagromadzenia stanowisk roślin zagrożonych. O wysokich walorach roślinności decyduje przede wszystkim występowanie łąk i muraw, jak: zróżnicowane florystycznie murawy psammofilne i zmiennowilgotne łąki trzęślicowe. Łąki trzęślicowe występują w kompleksie przestrzennym ze zbiorowiskami muraw ciepłolubnych, na styku których znaleziono gatunek uznany za wymarły w Polsce - storczyka cuchnącego. Na łąkach i murawach rozwija się także ciekawa fauna motyli, wśród których czerwończyk większy i przeplatka aurinia mają osiadłe i dosyć liczne populacje na tych terenach. Do innych, cennych walorów ostoi należy zachowany kompleks starorzeczy nadwarciańskich okolicy Gołębowa oraz śródleśne Jezioro Gogulec z przyległym torfowiskiem przejściowym. Ciekawostką tych siedlisk jest występowanie (w rezerwacie Gogulec) rzadkiego i zanikającego w skali regionu olsu torfowcowego, a w okolicach Gołębowa stwierdzono wielkie połacie ginącego w regionie zespołu osoki aloesowej oraz liczne, sędziwe okazy dębu szypułkowego. Na poligonie Biedrusko występuje 30 gatunków roślin zagrożonych w Wielkopolsce, w tym 9 ginących w skali kraju.

Dane zaktualizowano w 2009 roku.

Interpretacja turystyczna :

Biedrusko położone jest na północ od Poznania. Dojechać można tam drogą nr 196. Z Poznania możemy dojechać autobusami ZKP i pociągiem. Baza gastronomiczna i noclegowa w Biedrusku ogranicza się do hoteli. Wyżywienie i nocleg znajdziemy też w okolicznych miejscowościach jak Owińska, Chludowo, Murowana Goślina. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w Boduszewie, Wargowie i Ocieszynie. Głównymi atrakcjami Biedruska jest pałac wzniesiony przez Ludwika Hunha dla Albrechta Ottona von Treskowa stojący w parku krajobrazowym, na wzgórzu, w pobliżu rzeki Warty oraz kasyno oficerskie. Niestety, jest w całkowitej ruinie, jedynie na podłodze można dostrzec ślady po znajdującym się tu w latach 90 korcie tenisowym. W okolicy znajdują się takie atrakcje jak Rezerwat Śnieżycowy Jar, Rezerwat Słonawy, Rezerwat Meteoryt Morasko, Torfowisko Gogulec, kościół św. Jakuba i kościół św. Ducha w Murowanej Goślinie. Przez Biedrusko przebiega Rowerowy Pierścień poznański. W przyszłości powstanie tu stanica wodna dla turystów podróżujących rzeką. Istnieje możliwość zorganizowania konferencji, wesela, przyjęć okolicznościowych. Najbliższy oddział PTTK znajdziemy w Poznaniu.

formy ochrony przyrody
Śnieżycowy Jar (2,89 ha; 1975) [ rezerwat przyrody ],
Torfowisko Gogulec (5,29 ha; 2001) [ rezerwat przyrody ],
Biedrusko [ obszar chronionego krajobrazu ],
Zagrozenia :

Głównymi zagrożeniami dla ostoi jest groźba ewentualnego rozwoju aglomeracji miejskiej Poznania w kierunku północnym, jak planowana rozbudowa sieci drogowej w okolicach Poznania. Poważne zagrożenie stanowi również ogromne, szpecące krajobraz wysypisko śmieci w Morasku, które znajduje się na granicy Poznania i Obszaru Chronionego Krajobrazu Biedrusko. W wyniku rozkładu śmieci powstają toksyczne substancje, które mogą spływać do pobliskiego jeziora Glinnowieckiego zanieczyszczając wodę. Inne niebezpieczeństwa dla poligonu to: wypalanie oraz niekontrolowane zalesianie łąk i muraw. Łąki kośne i pastwiska w większości są opuszczone, stąd należałoby jak najszybciej wznowić koszenie łąk, aby zapobiec ich postępującemu zarastaniu.

Siedliska
starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion,
nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis,
zalewane muliste brzegi rzek,
suche wrzosowiska (Calluno-Genistion, Pohlio-Callunion, Calluno-Arctostaphylion),
ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)*,
murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea i ciepłolubne murawy z Asplenion septentrionalis-Festucion pallentis) * - priorytetowe są tylko murawy z istotnymi stanowiskami storczyków,
górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion - płaty bogate florystycznie) * ,
zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) ,
ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium),
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) ,
obniżenia na podłożu torfowym z roślinnością ze związku Rhynchosporion,
górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk ,
grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum),
pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy (Betulo-Quercetum),
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum),
ciepłolubne dąbrowy (Quercetalia pubescenti-petraeae)*,
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
bóbr europejski     [ssak]
czerwończyk nieparek     [bezkręgowiec ]
kumak nizinny     [płaz ]
pachnica dębowa*     [bezkręgowiec ]
przeplatka aurinia     [bezkręgowiec ]
strzebla błotna *     [ryba ]
traszka grzebieniasta     [płaz ]
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Poznaniu (www.poznan.rdos.gov.pl, e-mail: sr@poznan.uw.gov.pl, tel. 061-854-16-08, fax 061-854-16-02);

Lokalna Organizacja Turystyczna ?Biały Kruk? w Obornikach (www.oborniki.starostwo.gov.pl, sekretariat@oborniki.starostwo.gov.pl, tel.: (0 61) 297 31 00, fax: (0 61) 297 31 01);

Poznańska Lokalna Organizacja Turystyczna (www.plot.poznan.pl, biuro@plot.poznan.pl, tel.: (0 61) 878 56 96);

Poligon Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych im. T. Kościuszki (Wydział Logistyki i Wojsk Pancernych w Poznaniu).

WSOWL (C S W L Poznań) ul. Wojska Polskiego 86/90, 60-630 Poznań;

RDLP w Poznaniu, 60-959 Poznań, ul. Gajowa 10.



GMINY
Oborniki,
Czerwonak,
Murowana Goślina,
Suchy Las,
Poznań,