NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Gorce

Powierzchnia : 6824.9 ha
Kod obszaru : PLB120001
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
obszar specjalnej ochrony ptaków (Dyrektywa Ptasia)
Status obszaru :
obszar wyznaczony [Rozporządzeniem Ministra Środowiska]
Opis :

Ostoja obejmuje górne fragmenty pasma Beskidów Zachodnich (Gorców) od wysokości 600 m npm po szczyty Jaworzyna 1288 m npm, Kudlonia1276 m npm i Mostownica 1251 m npm. Obszar jest górną częścią zlewni kilku niewielkich rzek (głównie Kamienicy). W partiach przyszczytowych występują górskie polany i łąki (ok. 1% powierzchni), na których dawniej w dużo większym stopniu niż obecnie wypasano owce i bydło. W 99% powierzchnia ostoi jest pokryta lasem reglowym. W skład regla górnego wchodzi bór świerkowy, a w reglu dolnym dominuje buczyna karpacka i zbiorowiska borowe. W dolinach potoków występuje olszyna karpacka.
Obszar jest ostoją ptasią o randze europejskiej E71. Występuje tu 15 gatunków ptaków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej i 8 gatunków z polskiej Czerwonej Księgi. Szczególne znaczenie ma populacja dzięcioła zielonosiwego, dzięcioła trójpalczastego, dzięcioła białogrzbiety, głuszca, muchołówki małej, puchacza, sóweczki, jarząbka, włochatki i puszczyka uralskiego.
Do rzadkich roślin występujących tu należą wawrzynek wilczełyko, śnieżynka przebiśnieg, dziewięćsił bezłodygowy, szafrany, liczne gatunki goryczek i storczyków.
Na terenie ostoi występuje m. In wilk i niedźwiedzie, rysie, zaskrońce oraz żmije zygzakowate oraz 11 gatunków płazów z salamandrą plamistą.

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Interpretacja turystyczna :

Do ostoi najłatwiej dotrzeć własnym środkiem transportu dojeżdżając drogą z Mszany Dolnej w kierunku na Nowy Sącz do przełęczy Przysłop i dalej drogami polnymi, już pieszo. Ostoję można osiągnąć również od innych stron zawsze jednak pokonując kilka kilometrów szlakami turystycznymi Gorczańskiego Parku Narodowego. Poruszanie się po obszarze poza wyznaczonymi szlakami nie jest dozwolone.

Turystyka przyrodnicza: Obszar należy do Gorczańskiego Parku Narodowego. Skrajem ostoi przebiega szlak turystyczny - ścieżka dydaktyczna z wieżą widokową na wzgórzu koło wsi Karczunek, przygotowana przez Zarząd Gorczańskiego Parku Narodowego. Dla zorganizowanych grup istnieje możliwość odbycia w tym rejonie zajęć dydaktycznych (po uprzednim zgłoszeniu w Dyrekcji GPN). 30 lat temu teren Gorców został zaatakowany przez błonkówkę rośliniarkę - zasnuję wysokogórską, której larwa zjada igliwie świerków. Dotarła ona tu ze wschodu w 1979 roku. Zaatakowała ona pd. stoki Mostownicy i Kudłonia a wkrótce potem pn. zbocza Jaworzyny Kamienickiej, Mostownicy i Kudłonia. Ponadto— jako szkodnik wtórny —lasy świerkowe w Gorcach zaczął niszczyć kornik drukarz. Tak wielką skalę zniszczeń wywołała słabość biologiczną świerków, spowodowana ich nienaturalnym pochodzeniem oraz zanieczyszczeniami powietrza dwutlenkiem siarki i metalami ciężkimi. Zawartość metali ciężkich w lasach gorczańskich osiąga wskaźniki podobne jak w Puszczy Niepołomickiej, która sąsiaduje z Hutą im. T. Sendzimira w Krakowie. W walce z zasnują nie stosowano w Gorcach środków chemicznych. Na teren Parku wprowadzono mrówki ćmawe. Niestety do chwili obecnej nie zdołano jeszcze w pełni opanować rozwoju szkodnika. Przyroda jednak coraz efektywniej broni się sama. Przede wszystkim ostatnio znacznie wzrosła odporność drzew świerkowych (szybsze odrosty szpilek). Pojawiają się też nowe gatunki drobnoustrojów efektywnie niszczących zasnuję.

Turystyka kwalifikowana: piesza górska, rowerowa, narciarstwo. Na terenie całego pasma można poruszać się po licznych szlakach. Dużą atrakcją jest udostępnienie gorczańskich szlaków dla górskiej turystyki rowerowej. Korzystne ukształtowanie grzbietów z licznymi polanami oraz znajdujące się tutaj wyciągi narciarskie powodują, że zimą Gorce stanowią interesujący rejon dla wielbicieli narciarstwa.

Turystyka krajoznawcza: W górach zwiedzić można zabytki kultury materialnej (m.in. bardzo liczne szałasy), w Porębie Wielkiej - siedzibę Dyrekcji GPN w kompleksie podworskim.
Uprawianie turystyki ułatwia usytuowanie na tym terenie kilku schronisk górskich m.in. na Maciejowej, Starych Wierchach oraz pod Turbaczem. Poniżej schroniska pod Turbaczem leży rozległa Długa Hala, która oferuje ciekawą panoramę Podhala i Tatr. Na jej przeciwległym krańcu usytuowana jest ''Chata u Metysa''. Nie bez znaczenia jest również fakt usytuowania u stóp Gorców dwóch znanych ośrodków turystycznych - Nowego Targu oraz Rabki.

Szczegółowe informacje turystyczne można zasięgnąć w oddziale PTTK oraz w Dyrekcji GPN.

formy ochrony przyrody
Gorczański Park Narodowy [ park narodowy ],
Zagrozenia :

Do najpoważniejszych zagrożeń ostoi zalicza się zanieczyszczenia atmosferyczne powodujące usychanie drzewostanu i jego podatność na wiatrołomy, co z kolei wywołuje rozwój stokowych procesów erozyjnych (np. zbocza Mostowicy) oraz zarastanie obszarów otwartych (pastwisk) na skutek zaprzestania wypasu.
Znaczną degradację terenu powoduje pasterstwo, połączone z przepędzaniem owiec przez las. Skupiska domów letniskowych (np. na przełęczy Przysłop, w Porębie Wielkiej - Koninkach, w Łopusznej) szpecą krajobraz i zwiększają ilość ścieków w gorczańskich potokach. Trwają też stałe naciski w sprawie budowy nowych ośrodków wypoczynkowych wewnątrz Gorców oraz dalszego powiększania sieci dróg — już i tak nadmiernie rozwiniętej. Innym realnym zagrożeniem dla przyrody pozostaje coraz większy ruch turystyczny. Zbiornik czorsztyński na Dunajcu zmienił klimat nie tylko w Pieninach ale i w środowisku Pasma Lubania.

Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
bocian czarny      [ptak ]
cietrzew (podgatunek kontynentalny)     [ptak ]
dzięcioł białogrzbiety      [ptak ]
dzięcioł czarny     [ptak ]
dzięcioł trójpalczasty      [ptak ]
dzięcioł zielonosiwy      [ptak ]
głuszec     [ptak ]
jarząbek      [ptak ]
muchołówka mała      [ptak ]
orzeł przedni     [ptak ]
puchacz     [ptak ]
puszczyk uralski     [ptak ]
sóweczka     [ptak ]
trzmielojad     [ptak ]
włochatka     [ptak ]

Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie, 31 - 112 Kraków, ul. Smoleńsk 29-31, tel. 012 619 -81 -20.
Małopolska Organizacja Turystyczna, ul. Św. Krzyża 14, 31-028 Kraków www.mot.krakow.pl
Krynicka Organizacja Turystyczna, ul. Piłsudskiego 8 33-380 Krynica- Zdrój, www.krynica.org.pl
Sądecka Lokalna Organizacja Turystyczna, ul. Nadbrzeżna 40, 33-300 Nowy Sącz, www.nowysacz.pl
Dyrekcja Gorczańskiego Parku Narodowego
Zakład Ornitologii PAN-Gdańsk;
Instytut Ochrony Przyrody PAN-Kraków;
UNEP/GRID-Warszawa (GIS data statistics);
WZR woj. małopolskiego.



GMINY
Kamienica,
Mszana Dolna m.,
Niedźwiedź,
Nowy Targ,
Ochotnica Dolna,
Rabka-Zdrój,